Instalacja odgromowa, czyli piorunochron, ma za zadanie chronić nas oraz nasze mienie, przejmując prąd piorunowy i odprowadzając go do ziemi. Budując dom, bardzo często zastanawiamy się, czy warto tego rodzaju zabezpieczenie zakładać. Podpowiadamy, jakie budynki muszą mieć instalację odgromową.
Zważywszy na nieprzewidywalność uderzeń pioruna i niebezpieczeństwo, które ze sobą niesie, warto zainwestować w ten rodzaj zabezpieczenia. Temperatura wewnątrz pioruna to nawet 1500 stopni C. Zadaniem instalacji odgromowej jest przejęcie energii wyładowania atmosferycznego i odprowadzenie jej do ziemi. Decyzję o instalacji piorunochronu najlepiej podjąć w fazie projektowej lub na początku budowy domu, gdy wylewane są fundamenty. Mimo że montowanie piorunochronu nie jest obowiązkowe, powinniśmy jak najlepiej zabezpieczyć swój majątek przed czynnikami, które mogą go uszkodzić, a nawet zniszczyć.
Instalacja odgromowa – przepisy
Nie zawsze wymagana jest instalacja odgromowa. Prawo budowlane nie nakazują jej montażu w przypadku, gdy najwyższy element budowli nie przekracza 15 m wysokości.
Instalacja odgromowa – schemat
System odgromowy składa się z połączonych ze sobą elementów takich jak:
- zwody – są to linki ze stali ocynkowanej, miedzi lub też stali nierdzewnej. Mają za zadanie bezpośrednie przejmowanie prądów piorunowych,
- przewody odprowadzające – łączą zwody z przewodami uziemiającymi. Są układane na zewnętrznych ścianach budynku;
- przewody uziemiające – łączą przewody odprowadzające z uziomami. Układane są najkrótszą drogą do uziomu, w linii prostej, zazwyczaj wzdłuż naroży domu, rynien czy rur spustowych;
- uziomy – metalowe elementy, które umieszczane są w gruncie. Przejmują prąd i rozpraszają go w gruncie. Do tego celu można wykorzystać elementy już istniejące, czyli tzw. uziomy naturalne, np. elementy zbrojenia betonu, metalowe konstrukcje, metalowe rurociągi. Uziomy sztuczne to nic innego jak taśmy, pręty, płaskowniki itp.
W instalacji odgromowej stosowane są cztery rodzaje uziomów:
- uziomy fundamentowe – występują w postaci stopy lub ławy fundamentowej ze zbrojeniem, która jest przystosowana do połączenia z przewodem odprowadzającym,
- uziomy otokowe – wkopuje się je w ziemi na głębokości min. 0,5 m oraz nie bliżej niż metr od ścian budynku,
- uziom pionowy – jest zagłębiony w ziemi prostopadle do jej powierzchni,
- uziom poziomy – występuje w postaci drutu lub taśmy ułożonej poziomo w ziemi.
Instalacja odgromowa na dachu płaskim
W przypadku dachów płaskich wykonuje się elementy dystansowe w odległości odpowiedniej dla materiału, którym pokryty jest dach. Utrzymują odpowiednią odległość od pokrycia, zabezpieczając przed ewentualnym zapłonem.
Instalacja odgromowa aktywna
To forma ochrony oceniana jako najbardziej efektywna. Piorunochron aktywny to maszt z ostrzem. Wygląda estetycznie i mocuje się go do komina. Przechwytuje wyładowania szybciej. Dzięki niemu można dokładniej przewidzieć lokalizację uderzenia pioruna. Jedynym widocznym elementem jest maszt. Niestety to droga inwestycja – cena samej głowicy masztu dochodzi do 3,5 tys. zł.
Gdzie instalować ochronę odgromową?
Instalacja odgromowa domu jednorodzinnego nie ogranicza się do zabezpieczenia najwyższego punktu na dachu. Powinna chronić go w całości. Stąd należy ją poprowadzić przez całą długość kalenicy i bocznych krawędzi dachu. Wszelkie elementy przyłączone do dachu jak: maszty, wierzchy, wywietrzniki i mansardy również podpinamy do instalacji. Przewodów odprowadzających powinno być co najmniej dwa. Najlepiej usytuować je w przeciwstawnych narożnikach.
Dodatki do instalacji odgromowej
Gdy chcemy lepiej chronić dom i instalację elektryczną przed przepięciami, można zastosować odgromnik. Ze względu na budowę dzielimy je na odgromniki iskrowe i odgromniki tlenowo-metalowe. Stosuje się je do najważniejszych elementów instalacji, jak transformator czy generator, głównie przez wzgląd na wysoki koszt.
Dodatkiem do instalacji odgromowej jest ochrona przeciwprzepięciowa. Polega na zamontowaniu wewnątrz budynku specjalnych aparatów tzw. ograniczników przepięć. Mają one za zadanie chronić instalacje i zasilane urządzenia elektryczne, a poza tym linie telekomunikacyjne oraz antenowe. Prawidłowo wykonana instalacja ochrony przeciwprzepięciowej zabezpiecza instalacje i urządzenia elektryczne, nawet gdy piorun uderzy bezpośrednio w obiekt.
Instalacja odgromowa – cena
Przy wycenie instalacji odgromowej należy uwzględnić:
- powierzchnię i materiał pokrycia dachowego,
- rodzaj drutu odgromowego,
- jakość osprzętu odgromowego,
- ilość oraz rodzaj uziemień odgromowych,
- sposób prowadzonych przewodów odgromowych.
Wstępną wycenę instalacji odgromowej wykonuje firma specjalizująca się w tych usługach. Za instalację odgromową lepiej nie brać się samodzielnie, ponieważ źle zamontowany piorunochron może być powodem tragedii.
fot. Ochrona przed piorunem – instalacja odgromowa
