Sezon grzewczy właśnie się rozpoczyna, a właściciele domów i mieszkań zaczynają z obawą spoglądać na liczniki. Nic w tym dziwnego, bowiem na przestrzeni ostatnich 10 lat koszty ogrzewania stale wzrastają. Niezależnie od źródła ciepła, z roku na rok jest coraz drożej.
Statystyki GUS-u wskazują, że w Polsce aż 50% gospodarstw domowych wykorzystuje ogrzewanie na paliwa stałe (głównie węgiel i drewno), a 40% pobiera ciepło z sieci. Jedynie 10% gospodarstw ogrzewa dom gazem ziemnym. Pozostała niewielka część opiera się na paliwach ciekłych oraz innych źródłach ciepła. Natomiast ekologiczne rozwiązania są jeszcze mało popularne – kolektory słoneczne wykorzystuje jedynie jedno gospodarstwo domowe na 300, a pompy ciepła – jedno na 3000. Ogrzewanie elektryczne stosuje się sporadycznie, raczej do dogrzewania pomieszczeń, niż jako główne źródło ciepła.
fot. Techniki ogrzewania gospodarstw domowych
Drogo i coraz drożej
W badaniu GUS przeanalizowano także koszty ogrzewania mieszkań w przeliczeniu na metr kwadratowy powierzchni, w zależności od źródła ciepła (uwzględniono jedynie zakup paliwa, bez kosztów instalacji oraz eksploatacji). Nośnikami o najniższych kosztach zakupu okazał się węgiel kamienny i gaz ziemny – odpowiednio 20 i 27 zł/m2. W średnim przedziale cenowym znalazło się ciepło z sieci – 30 zł/m2. Najdroższe nośniki to olej opałowy i energia elektryczna – 40 zł/m2. Analiza tabeli cen paliw wskazuje, że energia na ogrzewanie coraz mocniej obciąża domowe budżety. Co więc zrobić, aby koszty ogrzewania zmniejszyć?
Jak oszczędzać ciepło – radzi Roman Strzelczyk, kierownik działu technicznego Rettig Heating Sp. z o.o. – właściciela marki Purmo
Wiele osób spoglądając na coraz wyższe rachunki za ciepło zastanawia się nad inwestycją w nowoczesne technologie i modernizacje, które w perspektywie dalszego wzrostu cen, pozwolą ograniczyć koszty ogrzewania. Producenci prześcigają się w proponowaniu oszczędnych systemów ogrzewania: nowoczesne kotły grzewcze, alternatywne sposoby pozyskania energii, modernizacja instalacji, wymiana grzejników, ocieplania budynków. Pamiętajmy, że bardzo istotne jest to, w jaki sposób instalacja grzewcza jest użytkowana. Nie mając na ten temat wiedzy, nie wykorzystamy w pełni możliwości nowoczesnych rozwiązań. Dzięki właściwemu użytkowaniu poprawimy efektywność istniejącej instalacji, nawet bez dodatkowych inwestycji. Kierownik działu technicznego Rettig Heating Sp. z o.o., właściciela marki Purmo – radzi, jak skutecznie zaoszczędzić na ogrzewaniu.
JAK ZAOSZCZĘDZIĆ NA OGRZEWANIU
1. Docieplenie budynku – od tego trzeba zacząć
fot. Termostat
Myśląc o oszczędzaniu na ogrzewaniu, należy pamiętać, że nasze rachunki należą przede wszystkim od zapotrzebowania budynku na ciepło, np. od jego wieku, stanu i wielkości okien, liczby ścian zewnętrznych itd. Te czynniki mają wpływ na to w jakim tempie i jakiej ilości ciepło ucieka na zewnątrz. W Polsce bardzo duża ilość mieszkań powstała w latach 1961-1980. Budynki te nawet po dociepleniu nie są tak energooszczędne, jak te budowane według najnowszych standardów. Mimo to termomodernizacja budynku jest podstawą, która pozwala zaoszczędzić nawet 40% kosztów ogrzewania. Znaczące dla gospodarki ciepłem są okna. Średnio przyjmuje się, że tracimy przez nie od 15 do 25% ciepła. Wpływa na wielkość strat ciepła ma zarówno szczelność okien, jak ich powierzchnia. Każdy, kto ma lub miał stare okna wie, jak bardzo może wiać przez nieszczelności. Dlatego też uszczelnienie okien lub ich wymiana na nowsze, a tym samym bardziej szczelne, to zasadny wydatek. Straty ciepła ograniczy także zamontowanie okiennic i zewnętrznych rolet, zamykanych na noc, a także zasłanianie okien po zmroku, szczególnie zimą. Należy pamiętać, że stopień przeszklenia pomieszczenia, ma wpływ na zapotrzebowanie na ciepło. W praktyce oznacza to, że w pomieszczeniu z dużym przeszklonym wyjściem na taras musimy zaprojektować ogrzewanie o większej mocy niż dla takiego pomieszczenia z jednym, dwuskrzydłowym oknem.
2. Nowoczesna instalacja i sprawne urządzenia grzewcze
Kolejne elementy, na które trzeba zwrócić uwagę przy termomodernizacji, to system ogrzewania i wentylacja. Usprawnienie obu tych systemów pomoże nam utrzymać ciepło w domu. Nowoczesne kotły, ekologiczne źródła ciepła, wydajna instalacja wentylacyjna z odzyskiem ciepła oraz nowoczesne grzejniki to klucz do sukcesu. Warto pamiętać także o regularnych przeglądach instalacji. Trzeba zadbać nie tylko o sam kocioł, ale także i o grzejniki, tak aby były w pełni sprawne i odpowietrzone. Starajmy się utrzymać całość instalacji w optymalnym trybie pracy, a coroczny przegląd przed sezonem grzewczym powinien być naszym stałym nawykiem.
3. Grzejniki – ich rodzaj i rozmieszczenie
Niezależnie od źródła ciepła, grzejniki są ostatnim ogniwem w domowym systemie grzewczym. To one oddają ciepło bezpośrednio do pomieszczeń w naszych domach, a ich usytuowanie i użytkowanie w istotny sposób wpływa na nasz domowy budżet. Jeśli w domu mamy jeszcze stary typ grzejników, w pierwszej kolejności należy zainwestować w ich wymianę, np. na nowoczesne energooszczędne grzejniki płytowe Purmo. Grzejniki starego typu mają większą pojemność wodną, co oznacza, że w instalacji krąży o wiele więcej wody, którą trzeba ogrzać. Warto montować grzejniki o odpowiedniej bezwładności cieplnej z możliwością zastosowania zaworów termostatycznych (grzejnik o odpowiedniej bezwładności cieplnej szybciej „reaguje” na zmiany: to znaczy, że urządzenie szybciej stygnie, gdy przepływ ciepłej wody przez grzejnik jest ograniczony i szybciej się nagrzewa, gdy pracuje z pełną mocą).
fot. Grzejniki pod oknem
Istotne jest także usytuowanie grzejnika w pomieszczeniu. W tym przypadku należy kierować się zasadą, że najlepiej się on sprawdza tam, gdzie występują największe straty ciepła. Takie miejsca to przede wszystkim ściany zewnętrzne i przeszklenia. Pamiętajmy, że umieszczenie grzejnika na ścianie wewnętrznej, zmniejsza jego moc aż o 10%. Urządzenie powinno więc zawsze znajdować się pod oknem. Jeśli w mieszkaniu lub domu mamy duże okna czy przeszklone ściany, warto pomyśleć o niskich grzejnikach lub umieszczonych w podłodze. Marka Purmo w swojej ofercie posiada zarówno standardowe grzejniki płytowe dostępne w wysokości od 20 cm, jak i dekoracyjne grzejniki Kos H i Faro H nadające wnętrzu niepowtarzalny styl. Przy całkowicie przeszklonej ścianie polecane są grzejniki kanałowe – ukryte w podłodze zminimalizują straty ciepła spowodowane przez dużą powierzchnię szyby.
Przy montażu grzejników zachowujemy odpowiednie odległości od podłogi i parapetu – muszą one wynosić nie mniej niż 10 cm. Urządzenia z elementami konwekcyjnymi najlepiej montować pod parapetem. Strumień ciepłego powietrza wpływający przez górną osłonę grzejnika typu grill jest bowiem „zaginany” przez parapet i kierowany do środka pomieszczenia. Za grzejnikami można dodatkowo specjalnie ekrany odbijające ciepło. Pozwalają one zaoszczędzić 4% kosztów ogrzewania.
4. Zasłanianie i zabudowa grzejników – nawet 20% strat ciepła
Niezależnie od modelu grzejnika montujemy tak, aby nic się z nim nie stykało – na przykład nigdy nie zastawiajmy go meblami i nie przykrywajmy dekoracyjnymi osłonami. Długie zasłony, zasłonięte meblami grzejniki i zamontowane na grzejnikach suszarki na ręczniki, bieliznę itp. mogą być przyczyną 20% strat ciepła. Odkryte grzejniki stanowią gwarancję, że ciepło może rozchodzi się w pomieszczeniach bez przeszkód, a grzejnik osiąga moc grzewczą zaplanowaną przez projektanta instalacji.
5. Podłogówka – to się opłaca
Komfort cieplny i niskie koszty eksploatacji to powody, dla których ogrzewanie podłogowe jest bardzo popularnym rozwiązaniem w polskich domach. Niższe rachunki za ogrzewanie w pełni rekompensują nieco wyższy jednorazowy koszt instalacji tego rozwiązania. Ciepła podłoga Purmo podnosi komfort cieplny na tyle, że można obniżyć temperaturę powietrza w ogrzewanym pomieszczeniu nawet o 2ºC, a to pozwoli na znaczne oszczędności energii. Szacuje się, że w przypadku utrzymania temperatury 18ºC zamiast 20ºC, ta oszczędność wynosi około 12%. Ważnym argumentem na rzecz ogrzewania podłogowego jest niska temperatura pracy instalacji. Nie powinna ona przekraczać 55ºC, może więc być z powodzeniem zasilana ciepłem uzyskanym z nowoczesnych rozwiązań dodatkowo oszczędzających energię: wysokosprawnych kotłów kondensacyjnych czy pomp ciepła. Pamiętajmy o maksymalnym wykorzystaniu możliwości podłogówki przez zastosowanie odpowiedniej posadzki, dobrze przewodzącej ciepło. Najlepsze są płytki ceramiczne i kamień. Można także układać niektóre panele podłogowe i wykładziny dywanowe, a przy niewysokim zapotrzebowaniu na ciepło, niezbyt grube okładziny drewniane.
6. Termostaty – mała inwestycja, wymierne korzyści
fot. 9 kroków do oszczędzania ciepła
Oszczędny grzejnik bezwzględnie powinien być wyposażony w termostat. Tymczasem według danych Gus, nie ma ich ponad w połowie gospodarstw domowych. Najbardziej popularne są zawory termostatyczne montowane na grzejnikach. Termostaty centralnie regulujące temperaturę w mieszkaniu występują w 5,8% gospodarstw, a indywidualne sterowanie dla każdego pomieszczenia występuje jedynie 2,9% gospodarstw domowych. Szkoda, bo bez termostatu przepływ ciepłej wody przez grzejnik jest stały, a tym samym zużycie ciepła i nasze rachunki nie zmieniają się. Nawet gdy w pomieszczeniu jest za gorąco – grzejniki nadal grzeją.
Sterowanie przepływem wody za pomocą termostatów, pomaga oszczędzić ciepło i w rezultacie mniej za nie płacić. Przy tym umożliwia utrzymanie stale komfortowej temperatury.Przy użyciu termostatu nastawiamy odpowiednią temperaturę i jeśli temperatura w pomieszczeniu przekroczy tę wartość, to automatycznie następuje ograniczenie przepływu ciepłej wody przez grzejnik. W ten sposób utrzymujemy pożądaną temperaturę, a grzejnik nie pracuje stale z tą samą mocą, a więc oszczędzamy. Różne modele termostatów pozwalają nam bardziej zaawansowane sterowanie temperaturą, a tym samym pracą grzejnika. Możemy np. ustawić niższą temperaturę w nocy, a także w godzinach, w których nie ma nikogo w domu. Przy zakupie grzejnika sprawdźmy więc, czy jest on wyposażony we wkładkę termostatyczną. Wtedy pozostaje nam tylko dokupienie głowicy. Im bardziej zaawansowany model termostatu, tym większy komfort i oszczędność energii.
7. Optymalna temperatura w pomieszczeniach – komfort i oszczędność
Wykorzystujmy możliwość regulacji temperatury w ciągu doby i dostosujmy ten cykl do trybu życia i wymagań domowników. W pomieszczeniach użytkowych optymalna temperatura to 20-21°C. Nie ogrzewajmy mieszkania powyżej tego poziomu, bowiem gdy na zewnątrz temperatura oscyluje wokół zera, a w mieszkaniu jest 23°C, tracimy o 15 proc. więcej ciepła niż przy 20 °C. Wykorzystajmy system termostatów i ograniczmy ogrzewanie w rzadziej użytkowanych pomieszczeniach oraz w czasie, gdy domownicy w pokojach nie przebywają. Warto ustawić dobowe cykle grzania, które najlepiej odpowiadają trybowi życia domowników.
Nie dopuszczajmy jednocześnie do zbyt dużego wychłodzenia mieszkania. Ponowne jego ogrzanie trwa długo i zużywa duży nakład energii. Utrzymujmy w mieszkaniu w miarę stałą temperaturę.
8. Wietrzenie – szybko i krótko
Jeśli mamy termostat, pamiętajmy o „zakręceniu” grzejników zanim zaczniemy wietrzyć. Jeśli tego nie zrobimy, a pomieszczenie oziębi się po otwarciu okien – termostat nasili pracę grzejnika, żeby utrzymać nastawioną temperaturę. Wietrzmy krótko, ale intensywnie.
9. Wentylacja i wilgoć w mieszkaniu
Warto zadbać o sprawny system wentylacji. Gotujmy zawsze pod przykryciem, ograniczmy długie kąpiele i nadmierne parowanie wody.
