fot. centralne ogrzewanie
Gdy kocioł podgrzewa wodę, w instalacji c.o. następuje wzrost ciśnienia. Dzieje się tak, ponieważ woda zwiększa swoją objętość pod wypływem rosnącej temperatury. Żeby nie doszło do rozszczelnienia, każda instalacja grzewcza musi być wyposażona w przeponowe naczynie wzbiorcze. Od czego zależy dobór naczyń wzbiorczych?
Niektóre kotły grzewcze są fabrycznie wyposażone w naczynia wzbiorcze. W przypadku braku takiego urządzenia, można je zainstalować oddzielnie.
O zabezpieczeniu instalacji wodnej przed nadmiernym wzrostem ciśnienia, zgodnie z wymaganiami zawartymi w Polskich Normach (PN-B-02414:1999 Ogrzewnictwo i ciepłownictwo. Zabezpieczenie instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi przeponowymi.), mówi Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (czytaj: Dział IV – Wyposażenie techniczne budynków).
Wielkość i objętość naczynia wzbiorczego oblicza się według wzoru. Naczynie musi przejąć nadmiar wody powstały podczas przygotowywania cieplej wody użytkowej przez kocioł.
Współczynnik rozszerzalności cieplnej wody określa, o ile zwiększa się objętość 1 kg wody przy wzroście temperatury o 1 stopień Celsjusza, i wynosi 0,0356 dm3/kg. Natomiast temperaturą spoczynkową (wyjściową) jest temperatura wody w instalacji wodociągowej, skąd trafia do instalacji domowej.
Znając przyrost objętości wody można obliczyć objętość naczynia wzbiorczego, czyli objętość wody, jaka przybędzie w instalacji podczas podgrzewania.
Wzór na objętość naczynia wzbiorczego to iloczyn trzech wartości: objętości instalacji grzewczej (w metrach sześciennych), przyrostu objętości wody (w decymetrach sześciennych na kilogram) i gęstości wody w temperaturze spoczynkowej (w kilogramach na metr sześcienny).
Na koniec do obliczonej wartości, dla bezpieczeństwa, warto dodać niewielką rezerwę ponieważ jest to minimalna objętość naczynia wzbiorczego.
Natomiast do obliczenia pojemności całkowitej naczynia wzbiorczego bierze się pod uwagę ciśnienie wstępne i maksymalne instalacji mierzone w barach.
Budowa i rodzaje naczynia wzbiorczego
Naczynia wzbiorcze to przeważnie cylindryczne, spłaszczone od góry pojemniki stalowe, które składają się z dwóch części: gazowej i wodnej, oddzielone szczelnie elastyczną membraną. Część wodna znajduje się poniżej membrany, a gazowa powyżej.
Praca urządzenia polega na utrzymaniu równowagi w obu częściach naczynia. Dzięki temu w instalacji nie ubywa wody, ciśnienie jest stabilne, minimalizują się straty ciepła, a dzięki odcięciu dopływu powietrza do układu korozja jego poszczególnych elementów jest znikoma.
Pojemniki mogą być wiszące lub stojące, w zależności o pojemności. Podłącza się je do kotła przy pomocy rury wzbiorczej, a odcięcie od instalacji grzewczej umożliwia zawór obsługowy.
Poza naczyniem wzbiorczym przeponowym z hermetyczną przestrzenią gazową wyróżnia się jeszcze dwa rodzaje: naczynia wzbiorcze przeponowe z urządzeniem sprężarkowo-upustowym lub pompowo-spustowym.
Naczynia przeponowe otwarte, czy zamknięte?
Instalacje centralnego ogrzewania zasilane przez kotły na paliwa gazowe oraz ciekłe powinny być wyposażone w naczynie wzbiorcze zamknięte.
W przypadku kotłów na paliwa stałe stosuje się najczęściej naczynia wzbiorcze przelewowe do pracy w układach otwartych. Od niedawna dopuszcza się także naczynia wzbiorcze zamknięte, ale instalacja musi być dodatkowo wyposażona w urządzenie do odprowadzania nadmiaru ciepła. REKLAMAPK
