fot. brzoskwinia
Brunatna zgnilizna drzew owocowych, zwana również moniliozą, to choroba objawiająca się brunatnieniem i zamieraniem kwiatów oraz krótkopędów. Owoce pokrywają się gnilnymi, brunatnymi plamami oraz skupieniami zarodników. Przyczyną tej choroby są zimujące na pędach i na zmumifikowanych, pozostających na drzewie owocach, zarodnikach, które wiosną stają się źródłem zakażenia. W ciągu okresu wegetacji grzyb wytwarza kilka pokoleń zarodników.
Brunatna zgnilizna drzew owocowych jest chorobą grzybową, wywoływaną przez grzyby z podgromady workowców, niszczącą młode pędy, kwiaty oraz powodującą gnicie owoców. W okresie kwitnienia drzew, przy sprzyjających warunkach pogodowych i dużej wilgotności, dochodzi do infekcji kwiatów. Patogen przez znamię słupka oraz pylniki infekuje kwiaty. Porażone kwiaty w ciągu 2-3 dni ulegają zgorzeli, brunatnieją i zamierają. Z porażonych kwiatów grzyb przerasta do pędów. Te, zamierają powyżej miejsca infekcji. Brunatna zgnilizna drzew owocowych jest przyczyną obniżenia plonów, zamierania pędów, osłabienia drzew i zmniejszenia ich odporności na mróz i choroby.
Do porażenia owoców dochodzi najczęściej w okresie ich dojrzewania. Bardzo często chorobie sprzyjają długotrwałe deszcze. Wokół miejsca pęknięcia owocu, uszkodzenia skórki, powstałego wskutek żerowania szkodników lub po wystąpieniu gradu, powstają szare plamy gnilne, bardzo szybko obejmujące cały owoc. Masowe zakażenia następują prawie zawsze po gradobiciu lub też po nasilonym żerowaniu szkodników. Chore owoce pokrywają się charakterystycznymi kremowymi, koncentrycznie ułożonymi skupieniami zarodników. Porażone, gnijące owoce nie opadają, pozostają na drzewach i przekształcają się w czarne, zaschnięte, zmumifikowane twory, stanowiące doskonałe źródło choroby. Na drzewach pozostają także obumarłe liście i pędy. Część z owoców przylega ściśle do pędów, co jest częstym objawem u śliw. Wiosną widoczna jest w tych miejscach nekroza kory.
Brunatna zgnilizna drzew owocowych stanowi coraz poważniejsze zagrożenie najczęściej w uprawie wiśni, śliw, brzoskwiń, jabłoni, moreli oraz czereśni, a straty spowodowane zakażeniem największe są w okresie kwitnienia drzew.
Objawy choroby z uwagi na lokalne przymrozki bywają wiosną często mylone z przemarznięciami młodych pędów.
W celu uniknięcia choroby koniecznie powinniśmy usuwać zaschnięte pędy z kwiatostanami oraz porażone owoce. Pozostawienie, bowiem chorych pędów oraz zmumifikowanych owoców na drzewie stanowi pewne zagrożenie dla rozwijających się kwiatów oraz owoców w kolejnym sezonie wegetacyjnym. Pełne zabezpieczenie przed chorobą dają: usuwanie źródeł infekcji oraz ochrona chemiczna. Zwalczanie powinniśmy rozpocząć od usuwania porażonych owoców i pędów oraz zwalczania owadów uszkadzających skórki owoców. Jesienią zbierajmy, więc i palmy zgnite owoce i mumie pozostawione na drzewach i pod nimi.
Opryski na wiśniach i czereśniach przeprowadzamy bezpośrednio przed kwitnieniem, na pojedyncze, rozchylone, białe pąki, dostępnymi preparatami: Kaptan Plus, Ronilan lub Rovral Flo.
Oprysk wiśni można wykonać również Topsinem M 70 WP.
Śliwy opryskujemy przed kwitnieniem lub początkowej fazie kwitnienia drzew Miedzianem lub Topsinem.
W sadach morelowych zaleca się wykonać oprysk w początkowej fazie kwitnienia drzew.
W razie opadów zabiegi powinniśmy powtórzyć na przełomie maja i czerwca oraz na miesiąc przed zbiorem owoców. Oprysk w momencie nasilonego występowania choroby w latach poprzednich, powtórzmy w pełni kwitnienia. Zabiegi dobrze jest wykonywać każdorazowo po gradobiciu.
Poza wymienionymi już preparatami wykorzystać możemy Horizon/Orius 250 EW, Baycor 25 WP, Bumper 250 EC oraz Topsin M 500 SC lub Punch Bis 400. Pamiętajmy o zalecanej rotacji środków.
Wypróbować możemy również metody naturalne, opryski wyciągami roślinnymi, np. z krwawnika lub odwarem ze skrzypu polnego.
Decydując się na drzewa owocowe, wybierajmy odmiany jak najbardziej odporne na tą chorobę. Pamiętajmy, iż szczególnie wrażliwą odmianą wiśni jest „North Star”.
