fot. Dwór Opatów Cysterskich
W naszym kraju nie brakuje pięknych budowli. Mijamy je codziennie, często nie znając ich zabytkowej rangi ani intrygujących historii, które w sobie kryją. Bo czy odwiedzając miejską bibliotekę przy ulicy Franciszkańskiej 18 w Świdnicy, zdajemy sobie sprawę, że znajdujemy się w murach dawnego pałacu?
Wolnostojący pałac miejski wzniesiono w latach 1723 – 1725 jako rezydencję opatów z Krzeszowa. Wykwintny, barokowy styl widoczny jest zwłaszcza w wewnętrznym dziedzińcu, o bogatej ornamentyce z charakterystycznymi wazonami i baranimi rogami. W 1741 roku obiekt zarekwirowały pruskie władze. Od tej pory już nigdy nie powrócił do swego pierwotnego przeznaczenia. Najpierw został zaadaptowany na potrzeby mieszkalno-biurowe komendanta twierdzy świdnickiej. Po sekularyzacji zakonu w 1810 roku, pełnił rolę arsenału broni. Następnie, już po uzyskaniu niepodległości stał się siedzibą urzędu podatkowego. W wyniku tych historycznych zawirowań, kondycja niegdyś świetnej rezydencji, znacznie ucierpiała. Dopiero w latach 2003 – 2005, dzięki solidnej renowacji odzyskała blask i aktualnie znajduje się w niej biblioteka miejska.
Biblioteka Miejska w pałacowych murach
Historia biblioteki zaczęła się w 1947 roku, wtedy trafiły do niej pierwsze zbiory z Ministerstwa Oświaty i darowizn mieszkańców. W ciągu tych wszystkich lat stale poszerzał się nie tylko jej księgozbiór, ale i sama powierzchnia wraz z ofertą edukacyjną. Kolejne filie biblioteki powstały m.in. przy ul. Wrocławskiej 4, na Osiedlu Młodych, a nawet w Szpitalu Miejskim, gdzie wykształciła się z punktu bibliotecznego dla pacjentów. W 1972 roku mieszkańcy otrzymali też piękną czytelnię przy ul. Żeromskiego 13, z bogatym zbiorem książek naukowych i 105 tytułami czasopism fachowych, kulturalnych i gazet codziennych.
fot. Dwór Opatów Cysterskich
Ostatnia, filia nr 5 powstała w 1992 roku, a trzy lata później MBP rozpoczęła wdrażanie komputerowych baz katalogowych i automatyzację procesów opracowywania zbiorów, w oparciu o otrzymany od Biblioteki Narodowej, program MAK. Na tym unowocześnienia się nie skończyły, bo w 2005 roku MBP przeniesiono do pięknie odrestaurowanego, zabytkowego pałacu Opatów Cysterskich przy ul. Franciszkańskiej 18. Zmianie uległa dotychczasowa struktura organizacyjna biblioteki. Wszystkie czytelnie zostały połączone w jedną dużą Czytelnię Naukową i Czytelnię Czasopism, powstały nowe działy – Informatorium i Katalogi oraz Wypożyczalnia Multimediów. Jednak zanim dawna rezydencja Cystersów przyjęła nowych gości, musiała przejść solidny remont.
Co trzeba było zrobić, żeby podniszczały zabytek znów zachwycał?
Wykonano szereg prac konserwatorskich, konstrukcyjnych, ciesielskich, dekarskich oraz wykończeniowych – mówi Paweł Melka z firmy Integer S.A., która odpowiedzialna była za wykonanie renowacji świdnickiego obiektu. Przeprowadzony został też remont elewacji oraz konserwacja barokowego portalu wejściowego i wielu architektonicznych detali, stanowiących oryginalną ilustrację tego niezwykłego stylu w sztuce i architekturze. – Cieszymy się, że nasze wysiłki przyniosły zamierzony efekt. Szkoda by było, gdyby zabytek tej klasy po prostu niszczał, kiedy może być wykorzystany na potrzeby mieszkańców – mówi Paweł Melka. Integer S.A. ma na swoim koncie wiele podobnych realizacji w Polsce i za granicą, często honorowanych prestiżowymi wyróżnieniami. W 2011r. wyremontowane muzeum krakowskich Sukiennic wygrało w konkursie „Polska Pięknieje” w kategorii „Zabytek”, natomiast świdnicki dawny Dwór Opatów Cysterskich został nagrodzony jeszcze w 2005 roku w konkursie Generalnego Konserwatora Zabytków, pod hasłem „Zabytek Zadbany”. Oprócz wartości estetycznych, pełniąca teraz funkcję biblioteki dawna rezydencja na pewno przydaje się mieszkańcom miasta Świdnica.
