Budowa dachu - Etapy konstrukcji dachu

Najnowsze wpisy

Budowa dachu krok po kroku – czy wiesz jakie znaczenie ma więźba dachowa?

Dach to niezwykle ważny element każdego domu. Znacząco wpływa na wygląd budynku, ale przede wszystkim chroni go przed oddziaływaniem czynników atmosferycznych. Aby dobrze spełniał swoją funkcję i służył przez wiele lat, musimy uświadomić sobie, jak duże znaczenie posiada właściwie wykonana więźba dachowa. Często z ogromną dbałością wybieramy pozostałe elementy dachu, szczególnie jego pokrycie. Tymczasem to właśnie konstrukcja dachu utrzymuje cały jego ciężar i w dużym stopniu odpowiada za trwałość budynku. Na Projektoskopie znajdziesz wskazówki na temat tego, jak powinna wyglądać budowa dachu krok po kroku – od wyboru odpowiedniej konstrukcji, po kładzenie dachówek.

Elementy dachu

fot. Elementy dachu

Dach – konstrukcja na lata

W przypadku budownictwa jednorodzinnego konstrukcje dachowe zwykle wykonuje się z drewna. Ich poszczególne parametry są szczegółowo obliczane na etapie tworzenia projektu i na tej podstawie dobiera się przekroje poszczególnych elementów. Dachy mogą różnić się między sobą choćby rozpiętością, czy kątem nachylenia, a wszystko to wiąże się oczywiście z doborem odpowiedniego rodzaju konstrukcji, a także ma wpływ na to, jak będzie przebiegać budowa dachu.

Więźba dachowa - element dachu

fot. Element dachu – Więźba dachowa

Konstrukcja dachu – krokwiowa

Stosujemy ją, gdy dach domu ma mieć rozpiętość do maksymalnie 6 m i nachylenie powyżej 40°. Konstrukcja dachu opiera się wyłącznie  na murłatach, bez podpór pośrednich. Dzięki temu wolna jest cała przestrzeń poddasza. Trzeba jednak pamiętać o wzmocnieniu ścianek kolankowych, gdyż więźba dachowa tego typu wywiera na nie duży wpływ.

Konstrukcja dachu – krokwiowo-jętkowa

W tym przypadku dach może mieć już rozpiętość do nawet 8,5 m. Na około 2/3 jego wysokości znajdują się jętki, czyli poziome belki, których zadaniem jest zwiększenie sztywności dachu oraz poprawa nośności krokwi. Do jętek często mocuje się lekki sufit.

Konstrukcja dachu –  płatwiowa

Ta konstrukcja dachu pozwala na osiągnięcie rozpiętości powyżej 8 m, ale przy małym pochyleniu połaci. Wzdłuż kalenicy biegnie belka zwana płatwią kalenicową, na której opierają się krokwie. Płatew może być co parę metrów podpierana przez słupy lub leżeć bezpośrednio na wewnętrznych ścianach nośnych w osi domu.

Konstrukcja dachu – płatwiowo-kleszczowa

Tego rodzaju więźba dachowa świetnie sprawdza się w przypadku dachów o dużej rozpiętości wynoszącej między 12 a 16 m. Łączy ona właściwości konstrukcji krokwiowo-jętkowej oraz płatwiowej. Dwie lub trzy płatwie kalenicowe poprzez podparcie słupami dzielą rozpiętość dachu na równe części. Dodatkowo zwiększenie nośności uzyskujemy dzięki kleszczom umocowanym w podobny sposób jak jętka. W szczególnych przypadkach możemy zamocować jeszcze miecze – ustawione skośnie belki, które łączą słupy z kleszczami.

Konstrukcje dachu – wieszakowe

Konstrukcje dachowe stosowane przy rozpiętościach do 12 m w przypadku gdy wytrzymałość stropu nie pozwala na oparcie na nim więźby. Zastosowane wieszaki łączą krokwie z kalenicy z zastrzałami – belki przenoszące obciążenia na ścianę kolankową biegną równolegle do krokwi.

Konstrukcje dachu – dźwigarowe

Nie nadają się do budynków z poddaszem użytkowym, gdyż gęsto porozmieszczane elementy dachu uniemożliwiają korzystanie z przestrzeni strychu. Taka konstrukcja dachu może być zastosowana przy rozpiętościach do 15 m i składa się z płaskich kratownic.

Dach – konstrukcja płaska

Jeśli dom ma dach płaski, to najczęściej stosuje się konstrukcję żelbetową montowana z prefabrykatów lub ewentualnie stalowe kryte blachą. Takie dachy mogą być wentylowane lub nie. W przypadku konstrukcji niewentylowanej płyta dachowa bezpośrednio przykrywa najwyższą kondygnację, a ocieplenie układa się na zewnątrz jak w dachach odwróconych. Potocznie nazywa się je stropodachami.

Jeśli między stropem a dachem występuje wolna przestrzeń, jest to konstrukcja wentylowana. W tym wypadku bezpośrednio na stropie znajduje się izolacja dachu oraz ocieplenie. Ta wolna przestrzeń może być przełazowa (dostępna) albo nieprzełazowa.

Aby dach domu służył przez długie lata, trzeba pamiętać o kilku ważnych zasadach:

  • murłatę, na której opierają się krokwie, należy zakotwić w ścianie kolankowej za pomocą specjalnych śrub co 1,5 m, mając na uwadze, aby śruby nie kolidowały z miejscem oparcia krokwi;
  • kotwy należy osadzać w wieńcu stropowym w przypadku, gdy dach opiera się na stropie parteru bez ścianki kolankowej lub w wieńcu na ścianie kolankowej;
  • podstawy słupków podpierających płatew muszą trafiać we wzmocnione elementy stropu (dodatkowa płyta żelbetowa, belki nośne);
  • pod murłatę układamy papę podkładową, która zapobiega przenikaniu wilgoci z muru;
  • złącza ciesielskie powinny przylegać do siebie w taki sposób, aby w żadnym miejscu nie dało się wcisnąć zapałki;
  • łączniki stalowe muszą być powbijane tak, żeby gwoździe nie były wyciągane pod wpływem obciążenia.
Budowa Dachu - przybijanie łaty

fot. Budowa Dachu – przybijanie łaty

Wybieramy dach – dom jednorodzinny nie musi być nudny!

Warto znać choćby podstawowe terminy oraz rodzaje dachów, by dobrze zrozumieć zamysł projektanta:

  • dachy spadziste – mają połacie pochylone pod kątem 20° – 40°;
  • dach  jednospadowy – dach o jednej połaci, nadaje się do pokrywania małych powierzchni (np. garaży);
  • dach dwuspadowy – o dwóch skośnych połaciach zamkniętych ścianami szczytowymi;
  • dach czterospadowy – utworzony z czterech połaci, gdzie na styku dwóch dłuższych powierzchni powstaje kalenica, krótsze zastępują ściany szczytowe;
  • dach kopertowy – o czterech połaciach na rzucie kwadratu;
  • dach mansardowy –  ma zmienny kąt nachylenia połaci, u dołu jest to kąt ok. 60°, natomiast u góry dąży się do uzyskania kąta możliwie najmniejszego.

Pamiętajmy, że wszelkie zmiany dotyczące konstrukcji dachu mogą być dokonane tylko przez projektanta i muszą być poparte odpowiednimi obliczeniami statyczno-wytrzymałościowymi. Nie róbmy niczego na własną rękę.

Konstrukcja dachu - Krycie

fot. Konstrukcja dachu – Krycie