fot. kwiaty
Akebia pięciolistkowa Akebia quinata to delikatne i piękne, rzadko spotykane pnącze. Roślina ozdobna głownie z liści, posiadająca dość oryginalne, mało jednak widoczne kwiaty i owoce.
Pnącze pochodzi z dalekiego wschodu, gdzie występuje przeważnie wysoko w lasach wysoko w górach. Niestety w naszych przydomowych ogrodach akebia jest mało popularna. Ten pnący krzew ozdabiają wiotkie, cienkie fioletowe łodygi i przede wszystkim ciemnozielone, palczasto złożone, podobne do szeflery, liście. Roślina ta jest pnączem półzimozielonym, którego liście opadają dopiero po silnych mrozach. Jesienią liście przybierają barwę czerwonawą. Są gładkie, dzięki czemu nie zatrzymują kurzu i pyłu. Akebia kwitnie w maju, jednak nie rozwija wielu kwiatów. U niektórych okazów kwiaty wydzielają dość intensywny, przyjemny zapach, podobny do aromatu korzennego.
Akebia pięciolistkowa dorasta do 8-10 metrów wysokości. Rocznie wytwarza 1-3 metrowe przyrosty, dlatego na wiosnę warto roślinę dobrze przyciąć. Bardzo ciekawe są 10-cio centymetrowe, mięsiste owoce,o kształcie przypominającym ogórka. Są one fioletowe, a po dojrzeniu podłużnie pękają, odsłaniając biały miąższ. Z uwagi na kłopot z zapyleniem, te niezwykłe, jadalne owoce, stosunkowo rzadko się u nas zawiązują. Możemy spróbować zapylić je samemu, pocierając w pełni rozkwitu kwiaty męskie o żeńskie.
Kwitnące w maju żeńskie kwiaty akebii mają charakterystyczny czekoladowopurpurowy kolor, natomiast mniejsze męskie – różowy. Te ciemne kwiaty ukryte między liśćmi są mało widoczne, wyczuwalny jest jednak ich intensywny zapach. Kwiaty zdobią roślinę przez około 2 tygodnie.
Akebia pięciolistkowa doskonale sprawdza się w nasadzeniach przy ścianach, ogrodzeniach, pergolach czy różnego rodzaju łukach. Bardzo dobrze zdobią także altany.
Rozmnażanie
fot. Akebia pięciolistkowa
Decydując się na rozmnażanie akebii wypróbować możemy wysiew nasion, które przed wysiewem powinny być przez około 4-6 tygodni stratyfikowane w temperaturze 4-5°C. Po tym okresie wysiewamy nasiona na głębokości maksymalnie pół centymetra. Nasionka przysypujemy piaskiem lub perlitem. Potem umieszczamy pojemnik z nasionami w jasnym i ciepłym miejscu w temperaturze 16-18°C. Pamiętajmy o utrzymaniu wilgotnego podłoża, nie mokrego. Nie zrażajmy się nieudanymi próbami, nasiona kiełkują nieregularnie i dość ciężko. Wysiewać możemy ją na szczęście cały rok.
Akebia łatwo rozmnaża się także poprzez odkłady. Polega na przygięciu pędów i przysypaniu ich ziemią. Po ukorzenieniu odcinamy od rośliny matecznej i sadzimy w wybranym miejscu. Pnącze dobrze jest sadzić w kwietniu.
Uprawa
Decydując się na jej uprawę wybierzmy glebę alkaliczną, przepuszczalną, żyzną z dodatkiem piasku lub perlitu. Lubi stanowiska słoneczne, ale potrafi utrzymać się także w miejscu półcienistym. Akebia nie znosi gleb podmokłych, bardzo suchych oraz głębokiego cienia. Zimowanie Akebii możemy przeprowadzić w ciemnym pomieszczeniu o temperaturze 5°C. W czasie lata zapotrzebowanie Akebii na wodę jest bardzo wysokie, należy ją regularnie i obficie podlewać, tak jednak by roślina nie stała w wodzie. Zimą podlewamy ją tylko tyle, by podłoże zupełnie nie wyschło. Roślina dobrze utrzymuje się w naszym klimacie , ponieważ jest mrozoodporna. Jedynym zagrożeniem dla młodych pędów są wiosenne przymrozki.
Akebia z uwagi na silny wzrost wymaga cięcia. Wszystkie jej pędy powinniśmy skracać od końca lutego do początku kwietnia na mniej więcej jednakową wysokość – od 1 do 1,5 metra, zachowując zasadę, że im młodsza lub słabsza roślina, tym niżej tniemy. Do nawożenia stosujmy nawozy długodziałające, które mieszamy wiosną z podłożem.
