Studnia głębinowa, artezyjska, abisyńska – jakie zalety ma własna studnia na działce?

Własna woda na działce

Choć studnia wielu osobom kojarzy się raczej z reliktem dawnych czasów, mało praktycznym i niewygodnym w codziennym użytkowaniu, to jednak jej posiadanie ma w rzeczywistości sporo zalet. Sprawdzamy dla Was, ile kosztuje wykopanie studni, czym różnią się od siebie ich poszczególne rodzaje oraz w jakich sytuacjach należy wystąpić o pozwolenie na ich budowę.

Kiedy przyda się własna studnia na działce?

Współcześnie coraz rzadziej spotyka się gospodarstwa domowe zasilane wodą z własnej studni. W większości przypadków wykorzystanie takiego rozwiązania zostało podyktowane brakiem możliwości przyłączenia do publicznej sieci wodociągowej na terenach słabo skomunikowanych, których w naszym kraju jest zdecydowanie coraz mniej.

Istnieją jednak inne powody, dla których warto przemyśleć budowę studni. Przebadana studnia głębinowa to przede wszystkim darmowa woda na działce, idealnie nadająca się na przykład do podlewania przydomowego ogródka czy mycia samochodu, a po odpowiednim przebadaniu także do spożycia. W praktyce oznacza to przede wszystkim znaczną oszczędność w naszym rodzinnym budżecie.

Studnia murowana

fot. Studnia murowana

Własna woda na działce?

Kupując działkę pod budowę domu, powinniśmy pamiętać, że jeden z podstawowych obowiązków inwestorów zgłaszających dom do odbioru, to podłączenie do sieci wodociągowej. Jeśli z góry wiadomo, że na danym terenie nie ma takiej możliwości, a mimo to bardzo zależy nam, aby się tam osiedlić, warto sprawdzić stosunki wodne na działce budowlanej w celu wyznaczenia lokalizacji pod studnię.

Studnia głębinowa a Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego

Zanim zabierzemy się za dopełnianie jakichkolwiek formalności związanych z budową studni, należy upewnić się, czy dla danego obszaru obowiązuje Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego.  Może on bowiem regulować również kwestie związane z budową studni. Jeśli więc stworzenie własnego ujęcia wody ma nam zastąpić przyłączenie domu do lokalnej sieci wodno-kanalizacyjnej, warto udać się w tej sprawie do właściwego urzędu, jeszcze przed zakupem wybranej działki. Przy braku MPZP uzyskanie odpowiednich zgód nie powinno stanowić większego problemu. Zapis o sposobie dostarczania wody do gospodarstwa domowego powinien zostać w takim przypadku ujęty  w Decyzji o warunkach zabudowy.

Badania gruntu i jakości wód gruntowych

Aby dowiedzieć się, czy budowa studni na naszej działce ma sens, musimy również zlecić ekspertom wykonanie badań geologicznych. Tak zwanej analizie hydrologicznej poddane zostaną wody gruntowe oraz teren naszej posesji. Pomiary pozwolą przede wszystkim ustalić, na jakiej głębokości znajduje się woda na działce w zależności od pór roku, a także ułatwią wybór właściwego rodzaju studni. Dzięki analizom chemicznym dowiemy się natomiast, czy woda na działce nadaje się do celów spożywczych oraz jakie filtry warto ewentualnie zastosować, żeby uzdatnić ją do picia.

Studnia abisyńska, artezyjska, wiercona – czy wiesz, na czym polega różnica?

Rodzaj studni dobiera się w zależności od poziomu źródła i głębokości wód gruntowych na danym obszarze.  Należy zasięgnąć w tej kwestii porady eksperta i nie sugerować się rozwiązaniami wybieranymi przez sąsiadów, gdyż nawet niewielkie obszary mogą w pod pewnymi względami znacznie się od siebie różnić.

Studnia artezyjska

Studnie artezyjskie wykorzystują głęboko położone warstwy wodonośne, znajdujące się pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego, które wypycha wodę na powierzchnię gruntu. Występują one przede wszystkim na terenach nieckowatych, w Polsce głównie na Mazowszu i w Niecce Łódzkiej. Strop tych głębokich warstw wodonośnych, w przeciwieństwie do wód gruntowych, stanowi głównie warstwa nieprzepuszczalna, na przykład skalna, dzięki czemu woda ma w sobie stosunkowo mało zanieczyszczeń. Spore ciśnienie hydrostatyczne dochodzące nawet do kilkudziesięciu atmosfer sprawia, że studnia artezyjska zapełnia się samoczynnie, bez konieczności wykorzystania dodatkowych pomp.

Studnia kopana

Studnia kopana, nazywana inaczej szybową lub kręgową, należy do zdecydowanie najpłytszych. Jej nazw wzięła się stąd, że do budowy wykorzystuje się często betonowe kręgi, zabezpieczające przed osypywaniem się wykopanych ścian. Czerpie ona z płytko zalegających warstw wodonośnych znajdujących się na kilku metrach.

Studnia abisyńska

Studnia abisyńska nazywana inaczej abisynką, studnią wąskorurową, bądź wkręcaną, podobnie jak kopana korzysta z płytkich warstw wodonośnych, sięgających do 10 m. Jej budowa polega na wkręceniu w ziemię rury zakończonej filtrem o bardzo małej średnicy.  Aby zabezpieczyć go przed uszkodzeniem, często korzysta się z tak zwanych rur osłonowych, które następnie usuwa się po zakończeniu prac.

Studnia wiercona

Studnia głębinowa lub inaczej wiercona, jak wskazuje sama jej nazwa, charakteryzuje się przede wszystkim tym, że pozwala na wydobywanie wody z dużo większych głębokości niż w przypadku pozostałych typów opisanych wcześniej. Zwykle korzysta ona z warstw wodonośnych znajdujących się na głębokości około 15 m lub więcej. Niestety do jej budowy konieczne jest wykorzystanie specjalistycznego sprzętu, co sprawia, że niesie ona za sobą stosunkowo duże koszty.

Dzięki temu, że studnia wiercona czerpie z głębokich warstw wodonośnych, przykrytych zwykle warstwą nieprzepuszczalną, wydobywana z niej woda jest zwykle na tyle czysta, że nadaje się do bezpośredniego spożycia. Warto jednak dla pewności, oddać ją do kontroli w sanepidzie bądź laboratorium.

Po mechanicznym wwierceniu się w głąb ziemi wprowadza się do odwiertu rury osłonowe, a niekiedy także wpuszcza filtr, aż do warstwy wodonośnej. Ze względu na dużą głębokość, konieczne jest wykorzystanie pompy głębinowej bądź samozasysającej.

Studnia na działce – lokalizacja

Jeśli wiemy już, że na naszym terenie możliwe będzie wybudowanie studni, należy jeszcze wziąć pod uwagę kwestie formalne.  Warto pamiętać, że o jej lokalizacji decydują nie tylko warunki hydrologiczne czy wygoda użytkowania, lecz także odpowiednia odległość od innych zabudowań czy też krawędzi działki. Kwestie te reguluje Rozdział 6. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami studnia, z której czerpie się wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi musi spełniać szereg warunków:

  • powinna, poza szczególnymi przypadkami związanymi z ochroną ujęć wodnych, zostać ulokowana w odległości minimum 5 m od granicy działki. (Dopuszcza się zachowanie mniejszej odległości dla studni wspólnej na granicy dwóch działek, pod warunkiem zachowania wszystkich pozostałych warunków wymienionych powyżej);
    nie może znajdować się bliżej niż 7,5 m od rowu przydrożnego;
  • ma zostać umieszczona w odległości minimum 15 m od budynków inwentarskich, zamkniętych silosów, pojemników z kompostem itp.;
  • nie może znajdować się w odległości mniejszej niż 30 m od przewodu rozsączającego kanalizacji indywidualnej, od której odprowadza się ścieki oczyszczone biologicznie.
    może zostać wybudowana w odległości minimum 70 m od nieutwardzonych wybiegów zwierząt hodowlanych, przewodu rozsączającego kanalizacji bez urządzeń do biologicznego oczyszczania ścieków czy od granicy pola filtracyjnego.

Studnia wiercona i kopana – budowa w zgodzie z przepisami

Ta sama ustawa określa także inne warunki dotyczące budowy studni w zależności od jej rodzaju. Zarówno studnia wiercona, jak i kopana musi zostać odpowiednio zabezpieczona. Pas otaczającego ją terenu o szerokości minimum 1 m licząc od zewnętrznej krawędzi, powinien zostać utwardzony oraz tak ukształtowany, aby spadek w kierunku zewnętrznym wynosił 2%. Przejście rury studni wierconej przez nawierzchnię musi zostać również dodatkowo uszczelnione.

Co więcej studnia kopana musi spełniać następujące warunki:

  • do jej budowy nie wolno wykorzystywać materiałów, które mogłyby źle wpłynąć na jakość wydobywanej wody;
  • konstrukcja musi być nieprzepuszczalna i zostać dokładnie uszczelniona;
    w przypadku wykorzystanie elementów betonowych, spoinowanie od wewnątrz powinno zostać wykonane na całej wysokości studni, natomiast od strony zewnętrznej do głębokości
  • minimum 1,5 m od poziomu terenu;
  • naziemna część studni, wyposażonej w urządzenie pompowe, musi mieć wysokość co najmniej 20 cm, od poziomu terenu. Co więcej, jej pokrywa powinna zostać idealnie dopasowana do obudowy, a także wykonana z materiałów nieprzepuszczalnych tak, aby zapewniała szczelność oraz właściwą nośność dla przewidzianego obciążenia.

Studnia głębinowa – pozwolenie na budowę czy tylko zgłoszenie?

Przepisy regulujące kwestie dotyczące budowy studni znajdziemy jednak nie tylko w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, ale także Prawie budowlanym czy Prawie wodnym. Niestety zapisy te nie są jednoznaczne, a na dodatek w ciągu ostatnich kilku lat ulegały zmianom, budząc niekiedy spore kontrowersje. Dlatego warto, zanim podejmiemy jakiekolwiek działania, sprawdzić aktualny stan prawny.

Zgodnie z zapisami Prawa wodnego (art. 395. o wyłączeniu obowiązku uzyskania pozwolenia wodnoprawnego albo zgłoszenia wodnoprawnego) budowa studni o głębokości do 30 m na własny użytek, mającej zaspokajać zwykłe potrzeby gospodarstwa domowego nie wymaga obecnie uzyskania Pozwolenia wodnoprawnego. Co więcej, właściciel gruntu może korzystać z wód stanowiących jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie, pod warunkiem, że robi to wyłącznie dla zaspokajania potrzeb gospodarstwa domowego i rolnego w ilości nieprzekraczającej 5 m3 na dobę.

Należy jednak pamiętać, że istnienie Prawa wodnego nie zwalnia ze stosowania przepisów Prawa budowlanego, które  z kolei mówi nam o tym, że Pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie obudowy ujęć wód podziemnych.

Studnia na działce

fot. Studnia na działce

Ile kosztuje wykopanie studni?

Koszt prac zależy przede wszystkim od warunków geologicznych panujących na działce, które w znacznym stopniu warunkują głębokość studni oraz jej rodzaj. Budowa studni abisyńskiej to koszt około 70 zł za m3, natomiast  głębinowej, to już nawet 170 zł w przeliczeniu na m3. Szacując wydatki oraz rozpatrując wady i zalety takiego rozwiązania, warto wziąć jednak pod uwagę długofalowe korzyści, a przede wszystkim oszczędności płynące z posiadania własnego ujęcia wody.

Sending
Ocena artykułu
4 (2 głosów)