Ładne i trwałe elewacje

dom jednorodzinny

fot. dom jednorodzinny

Estetycznie wykonana elewacja jest wizytówką każdego domu. Różnorodność materiałów służących do jej wykonania daje architektom niemal nieograniczone możliwości kształtowania wyglądu ścian zewnętrznych. Podejmując decyzję o tym, czy zastosować cegłę, tynk czy też panele, należy uwzględnić nie tylko estetykę wykonania, ale również ich parametry techniczne.

Przeczytaj również: Działka siedliskowa

Decyzja o wyborze materiałów, z których zostanie zbudowana elewacja domu, podejmowana jest najczęściej z uwzględnieniem takich czynników, jak walory estetyczne oraz odporność na działanie warunków atmosferycznych. Bardzo często już na etapie projektu architektonicznego należy ustalić, czy ściana zewnętrzna będzie pokryta tynkiem czy cegłą. Wiąże się to z koniecznością właściwego dopasowania fundamentów pod konkretny materiał, jak również ze wskazaną przez architekta technologią budowy. O ile przy wznoszeniu ścian jedno- czy dwuwarstwowych do pokrycia zewnętrznej części można zastosować tynk, trójwarstwowa konstrukcja muru oparta jest o elewację z cegieł.
Współcześnie popularnymi materiałami stosowanymi do budowy elewacji są różne rodzaje tynków (najczęściej cienkowarstwowych) oraz cegły licowe lub klinkierowe. Zarówno jeden jak i drugi typ materiałów elewacyjnych pozwala tworzyć oryginalne aranżacje pod względem koloru i faktury. Argumentami przemawiającymi na korzyść cegły są przede wszystkim parametry techniczne. Ceglane elewacje uważane są za bardzo solidne, długotrwałe, niewymagające renowacji oraz podnoszące wartość materialną całego domu. Zastosowanie tynku jest rozwiązaniem tańszym w momencie zakupu materiałów, jednakże koszty wyrównują się, gdy uwzględniona zostanie eksploatacja i konieczność wykonania prac renowacyjnych po kilku latach.

Kreowanie elewacji
Każdy dom jest elementem większej całości architektonicznej. Projektując wygląd ściany zewnętrznej nie można więc pominąć charakteru otoczenia – nawet najbardziej efektowna elewacja nie będzie się ładnie prezentować, jeżeli nie zostanie odpowiednio wkomponowana w krajobraz oraz inne sąsiadujące zabudowania. W zależności od poczynionego założenia, możemy zdecydować się na kolorystykę i fakturę, które pozwolą wpasować dom w charakter najbliżej okolicy albo wręcz przeciwnie – wyróżnić go i nadać oryginalnego wyglądu.
Różnorodność kolorów i wiele sposobów kształtowania lica elewacji stwarza możliwość tworzenia wzorów, nawiązujących do różnych stylów architektury. Za pomocą właściwego projektu elewacji można podkreślić nowoczesny charakter budynku, lub też nawiązać do klasyki i tradycyjnych aranżacji. Gdy zdecydujemy się na otynkowanie ściany zewnętrznej, największy wpływ na wywoływane wrażenie będzie miała kolorystyka. Najpopularniejsze obecnie kolory to różne tonacje żółtego, pomarańczowego oraz biel.
Dużo więcej opcji podkreślenia stylu elewacji daje cegła. Zupełnie odmienny efekt wizualny uzyskamy stosując cegły licowe ręcznie formowane niż gdybyśmy zdecydowali się na użycie cegieł klinkierowych o gładkiej powierzchni. Co więcej, na rynku dostępne są także cegły cieniowane, gdzie zestawiono ze sobą różne tonacje jednego lub więcej kolorów. Ich wykorzystanie jest oryginalnym sposobem na przełamanie rutyny jednolitej kolorystyki ściany zewnętrznej. Jeszcze inną propozycją jest murowanie elewacji, w obrębie której połączono różne barwy i wzory cegieł, tworząc ciekawe i wyróżniające się kompozycje.

Przeczytaj również: Pianka montażowa odporna na mróz

Łączenie różnorodnych materiałów
Możliwości łączenia różnych materiałów służących do wykonania elewacji budynku są niemal nieograniczone. Zestawienie ze sobą cegieł licowych i klinkierowych, kamienia, tynku oraz drewna podyktowane jest nie tylko dążeniem do uzyskania odpowiedniego efektu wizualnego, ale też parametrami technicznymi poszczególnych materiałów. Otynkowana ściana nigdy nie będzie charakteryzować się taką wytrzymałością na różnego rodzaju uszkodzenia mechaniczne, jak ta z cegły czy kamienia. Dlatego też często wybieranym rozwiązaniem jest wykorzystanie bardziej odpornych materiałów w tych miejscach, które są szczególnie narażone na działanie różnych czynników zewnętrznych. Obudowa cegłą części cokołowej będzie stanowić trwałą ochronę ściany przed wilgocią pochodzącą od gruntu, a wykonanie ceglanych narożników zabezpieczy je przed uszkodzeniami.
Zaleca się również, aby na te elementy bryły budynku, które nie mają bezpośredniego oparcia o fundamenty, nakładać materiały lżejsze tak, aby nie obciążać konstrukcji. Z tego względu często spotyka się wykusze obudowane drewnem lub otynkowane, podczas gdy pozostała część elewacji wykonana jest z cegły.
Decydując się na elewację budowaną z różnych materiałów wykończeniowych, musimy przestrzegać następujących zasad: przede wszystkim warstwa z cegły lub kamienia wymaga oparcia o fundamenty, które powinny być do tego odpowiednio przygotowane. Jeżeli projekt architektoniczny zakładał elewację tynkową, możliwe jest również murowanie elewacji na specjalnych konsolach, których zadaniem jest utrzymanie ciężaru muru. Konieczne jest również precyzyjne wykonanie połączeń pomiędzy poszczególnymi materiałami. Gdy łączenie między cegłą i tynkiem nie zostanie fachowo zabezpieczone, w przyszłości może dojść do powstania spękań oraz odprysków w części otynkowanej.
Argumentem przemawiającym za wykorzystaniem drewna lub tynku przy wykuszach jest przede wszystkim lekkość materiału. Ciężar tworzywa ma niemałe znaczenie przy budowie tych części budynku, które nie mają bezpośredniego oparcia o podłoże. Duże płaszczyzny otynkowanej ściany można także uatrakcyjnić poprzez wkomponowanie elementów wykonanych z cegły klinkierowej lub licowej. Pozwoli to przełamać monotonię oraz zdecydowanie podniesie walory estetyczne budynku. Dopasowanie koloru cegły do barwy zastosowanej dachówki ceramicznej nadaje całemu projektowi wrażenia spójności.
Cegła i kamień to takie połączenie dwóch materiałów wykończeniowych, za pomocą których podkreśla się naturalność danego projektu. Nieobrobiony kamień idealnie komponuje się z ręcznie formowaną cegłą licową, której kolorystyka oraz struktura powierzchni oddają urok postarzałego upływem czasu muru. Wykorzystanie kamienia do ozdoby cokołów oraz filarów parterowego domu to sposób na uwydatnienie masywności całego budynku.

Z dbałości o detale
O estetyce wykonania ceglanej elewacji bardzo często decydują detale. Precyzyjnie dopracowane naroża, podokienniki, czy też nadproża są przejawem kreatywności architekta oraz dbałości wykonawcy o szczegóły.
Naroża budynku są szczególnie podatne na różnego rodzaju uszkodzenia mechaniczne. W przypadku ścian otynkowanych, wymagane jest zastosowanie specjalnych siatek lub listew ochronnych, które zabezpieczą wewnętrzne warstwy ściany. Nie ochronią one jednak tynku, który może w tych miejscach odpryskiwać. Zdecydowanie trwalsze są narożniki wykonane z cegieł lub klinkierowych płytek elewacyjnych. Znaczna wytrzymałość klinkieru sprawia, że naroża obudowane płytką lub cegłą są znacznie bardziej odporne na odpryski niż te pokrytych tynkiem.
Płaszczyzny ścian w narożach nie muszą koniecznie schodzić się pod kątem prostym. Co więcej, oryginalnym rozwiązaniem architektonicznym są narożniki o łagodnym profilu, do wykonania których stosuje się kształtowe cegły przegubowe. Kombinacja cegieł wyprofilowanych owalnie stwarza szerokie możliwości murowania narożników, których kąt jest różny od 90°.
Często eksponowaną częścią budynku jest ściana frontowa. Możemy ją uwydatnić na wiele sposobów, na przykład poprzez odpowiedni projekt bryły, dobór kolorystyki oraz zastosowanie innego materiału budowlanego. Dla zwolenników prostych form, pozbawionych zbędnych dodatków, metodą na wyróżnienie części wejściowej może być obudowa ramy drzwi cegłą licową lub klinkierową. Bardziej urozmaicone projekty mogą obejmować zadaszony portyk, ozdobne filary, ciekawą koncepcję schodów wejściowych. Schody wejściowe również można wybudować z cegły klinkierowej lub licowej o takiej samej kolorystyce jak filary lub cokoły.
Kolejnym elementem budynku, często wyróżnianym poprzez zastosowanie cegły elewacyjnej, jest wspomniany już wcześniej cokół. Podstawową funkcją cokołów jest ochrona przed wilgocią i zabrudzeniami pochodzącymi z gruntu, jednak ich ciekawe wyeksponowanie może również dodatkowo podnieść walory estetyczne całego domu. Do obudowy cokołów można zastosować cegłę licową lub klinkierową, albo jeszcze prościej – nakleić płytki elewacyjne. Zarówno cegła, jak i płytki, będą stanowić warstwę chroniącą naziemną cześć ściany zewnętrznej przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych.
Cegła jest również idealnym materiałem na wykonanie zewnętrznych parapetów okiennych. Szczególnie często stosowane są tutaj odpowiednio wyprofilowane cegły kształtki, zakończone kapinosem, zabezpieczającym ścianę przed zawilgoceniem.

Renowacja – jak odświeżyć wygląd domu?
Zewnętrzna warstwa ściany nieustannie narażona jest działanie różnych czynników atmosferycznych oraz uszkodzenia mechaniczne. W przypadku ścian otynkowanych niejednokrotnie dochodzi do spękań lub też powstawiania rys, które nie tylko wyglądają nieestetycznie, ale też osłabiają zewnętrzną warstwę ściany. Ściana pokryta tynkiem akrylowym lub mineralnym co jakiś czas musi być także czyszczona z zabrudzeń, a jej kolor często blaknie pod wpływem działania czynników atmosferycznych. Z tego właśnie powodu konieczne jest przeprowadzanie raz na jakiś czas renowacji elewacji tynkowych.
Problem ten nie występuje w odniesieniu do elewacji ceglanej, która przez wiele lat zachowuje swój niezmienny kolor i strukturę, co w dalszej perspektywie pozwala nam uniknąć kosztów związanych z renowacją. Cegła nie wymaga również powtarzanego co jakiś czas czyszczenia – przy każdorazowych opadach deszczu zabrudzenia są skutecznie usuwane.
Zamiast następnej renowacji tynkowej elewacji, dobrym pomysłem jest wybór płytek klinkierowych lub licowych, które po prostu nakleja się na odpowiednio przygotowane podłoże. Efekt finalny będzie nie do odróżnienia od fasady z pełnej cegły. Optyczne wrażenie ściany murowanej z cegły idzie w parze z właściwościami technicznymi, takimi jak długotrwałość, wytrzymałość na czynniki zewnętrzne oraz odporność na osadzanie się zabrudzeń.

Technologia budowy domu a materiał na elewację
Wybór elewacji, a w zasadzie materiału elewacyjnego często jest skorelowany ze wskazaną przez architekta technologią budowy domu. Wznoszenie ścian składających się z jednej lub dwóch warstw łączy się najczęściej z elewacją tynkową. Trójwarstwowa konstrukcja muru wymaga jednak zastosowania cegieł.
Charakteryzując pokrótce poszczególne typy ukształtowania struktury ścian, należy zwrócić uwagę na ich właściwości termoizolacyjne. Ściana jednowarstwowa, składająca się z warstwy nośnej, zbudowanej najczęściej z poryzowanych pustaków ceramicznych pokrytych następnie tynkiem, jest rozwiązaniem najprostszym, ale jednocześnie wykazującym najmniejszy stopień izolacji ciepła. Z tego względu technologia ta jest wypierana przez bardziej nowoczesne metody budowy, czyli ściany dwu- lub trójwarstwowe. Tutaj warstwa nośna to również pustaki, ale dodatkowo stosuje się jeszcze materiał izolacyjny. Mur składający się z dwóch warstw jest wykończony od zewnątrz tynkiem, natomiast technologia trójwarstwowa zakłada dodatkowo obecność trzeciej warstwy – elewację z cegieł.
Pisząc bardziej szczegółowo, konstrukcja ściany trójwarstwowej obejmuje trzy warstwy, różniące się rodzajem materiału budowlanego, a tym samym funkcją pełnioną w całej strukturze. Ten komplementarny system gwarantuje optymalne właściwości izolacji cieplnej budynku. Warstwa nośna wznoszona jest z poryzowanych pustaków ceramicznych. W części środkowej montuje się materiał izolacyjny, najczęściej wełnę mineralną. Pomiędzy izolacją z wełny a warstwą zewnętrzną, czyli elewacją, pozostawia się około 2 – 4 cm pustki powietrznej. Materiałem stosowanym do budowy elewacji jest właśnie cegła licowa lub klinkierowa.

Elewacje z cegły – dlaczego warto?
Ceramiczne cegły elewacyjne, zarówno klinkierowe, jak i licowe, zyskują coraz większe grono zwolenników, głównie dzięki swej trwałości i odporności na czynniki atmosferyczne. Poza parametrami technicznymi ważną zaletą ceglanej elewacji są jej walory estetyczne. Na polskim rynku dostępna jest nie tylko cała gama kolorystyczna cegieł licowych i klinkierowych, ale również inwestorzy mogą wybierać odpowiednią do założeń projektu strukturę lica, wymiary, a całość uzupełnić dobranym kolorem spoiny. Co więcej, specjalny sposób wypalania gliny sprawił, że na powierzchni cegły udało się uzyskać ciekawy efekt wizualny – w zależności od kąta padania światła, elewacja może przybierać różne odcienie i refleksy. Najnowszym pomysłem architektonicznym jest łączenie ze sobą różnokolorowych cegieł, co daje w efekcie oryginalne wzory elewacji.

Sending
Ocena artykułu
0 (0 głosy)