Ogródek skalny

Ogródek skalny

fot. Ogródek skalny

Ogród skalny jest częścią ogrodu przeznaczoną do uprawy niewielkich roślin górskich między kamieniami. Pełen urokliwych, kwitnących wśród kamieni roślin ogródek jest marzeniem niejednego ogrodnika rozpoczynającego przygodę z roślinami. Niezwykle dekoracyjny, imitujący naturalne środowisko w zależności od chęci właściciela ogrodu skalniak może mieć przeróżne rozmiary. Zajmowana przez odpowiednio utrzymany skalniak powierzchnia pozostanie dekoracyjna przez cały sezon, a pagórek z kamieniami bardzo łatwo będziemy mogli utrzymać w dobrym stanie. Na kamiennym tle kolory wybranych przez nas kwiatów wydadzą się bardziej wyraziste, czystsze i bardziej soczyste, a rośliny w swoim naturalnym środowisku wyglądać będą z pewnością wspaniale. Tylko od nas samych będzie zależało co stworzymy.

Budowa alpinarium jest bardzo prosta, a rozpocząć powinniśmy ją od wytyczenia miejsca w ogrodzie. Alpinarium możemy zbudować na zboczach naszej działki, w miejscach gdzie grunt jest twardy i nie nadaje się do rolniczego wykorzystania. Skalny mur może stać się doskonałą ochroną dla miejsc, które chcemy osłonić przed spływającą wodą deszczową. Pamiętajmy, że niepasujący do miejsca skalniak może oszpecić naszą działkę.

Wybierając stanowisko i podłoże na budowę skalniaka warto przeznaczyć dobrze nasłonecznioną część ogrodu. Większość roślin skalnych wymaga dużej ilości światła. Wtedy obficiej kwitną, a liście ładniej się wybarwiają. Uda nam się stworzyć skalniak także w półcieniu. Wtedy między kamieniami mogą rosnąć kępy paproci, zimozielone pnącza i niskie krzewy o przewieszających się gałęziach. Gleba w skalniaku powinna być próchnicza i przepuszczalna. Bardzo ważne jest także podłoże pod uprawną warstwą ziemi. Musi być przepuszczalne, by bez przeszkód mogło odprowadzać nadmiar wody. Jeśli gleba ogrodowa jest bardzo ciężka, należy rozluźnić ją przez dodanie piasku lub torfu. Jeśli natomiast jest nazbyt lekka, trzeba domieszać kompostu lub gleby słabo gliniastej. Ważną sprawą jest także dobór kamieni do skalniaka. Ogólnie dostępne są odłamki piaskowca, łupka, bazaltu i granitu. Zebrane podczas przechadzki zwykłe polne kamienie nie ustąpią miejsca najbardziej wyszukanym, a z pewnością dodadzą uroku stworzonemu przez nas ogrodowi. Nasze kamienie nie tylko ulepszą drenaż, ale i nadadzą glebie odczyn zasadowy, skumulują wilgoć korzeni, dadzą cień przyziemnej części roślin oraz ochronią je od wiatru.

Pamiętajmy o odczynie podłoża. Większość roślin skalnych preferuje ziemię obojętną, inne zasadową lub kwaśną. Większość jednak gatunków uprawianych w Polsce lubi odczyn zasadowy. Powinniśmy, więc sadzić nasze rośliny wśród skał węglanowych – wapieni, margli czy dolomitów.
Rośliny, które lubią kwaśne podłoże – sosny i szczawiki dobrze tolerują używany w postaci tłucznia lub grysu szary amfibolit.

Alpinarium najlepiej zakładać wiosną, kiedy ziemia już rozmarzła, lub jesienią, najpóźniej z początkiem października, żeby rośliny zdążyły się „zadomowić”. Można też przygotować stanowisko pod ogródek skalny jesienią i dopiero wiosną dokonać nasadzeń.
Pamiętajmy, iż tworzymy nasze alpinarium do podziwiania z niewielkiej odległości. Z dużej odległości dostrzeżemy jedynie jego zarys. Musimy, więc zadbać o dojście do naszego skalnika i stworzyć odpowiednią architekturę w jego okolicy.

Pierwszym krokiem winno być wykopanie nieregularnego dołu o głębokości około 40 centymetrów. Na jego dno powinniśmy położyć około 15-centymetrową warstwę drenażu, w postaci grubego żwiru lub pozostałego po budowie gruzu. Na warstwę żwiru ustabilizowaną kamieniami lub gruzem układamy mieszankę żyznej ziemi ogrodowej wymieszanej z piaskiem i niewielką ilością torfu lub żwiru. Próchnicy lub ziemi ogrodowej powinno być zaledwie 10-30 procent. W ten sposób usypujemy skalniak na pożądaną wysokość. Na jego wierzchu układamy kamienie. Ilość kamieni w naszym alpinarium może być bardzo różna. Niektórym z nas podoba się dominacja kamieni, innym zaś – gdy stanowią one jedynie tło, a cała uwaga widza skierowana jest na rośliny. Do nas samych należy decyzja. Pamiętajmy jednak, że jeśli pagórek, który mamy stworzyć, zajmuje powierzchnię większą niż 8-10m2, kamienie lepiej dopasowywać grupami, zostawiając obszary ziemi z pojedynczymi kamieniami. Pozwoli to uniknąć pagórków wyższych niż 1-1,2 metra wysokości, które na niewielkim obszarze mogą wyglądać nieestetycznie. Wybierzmy 3, 5 lub 7 największych kamieni posiadających charakterystyczną formę oraz fakturę. Jeden z nich powinien stać się szczytem pagórka. Te kamienie dając podstawę przyszłej kompozycji muszą opierać się o podstawę drenażową, by w przyszłości nie osiadały. Mniejsze kamienie układamy później.

Pamiętajmy, by zagłębić kamienie w podłoże na 1/3 ich wysokości – dzięki temu nasz skalniak uzyska stabilność i nie spłynie wraz z pierwszym deszczem. Po ułożeniu głównych kamieni, pagórek przysypujemy 10-centymetrową warstwą żyznej gleby. Czynność obsypywania kamieni ziemią będziemy musieli powtórzyć minimum dwa razy. Jednorazowe obsypanie może nie utrzymać ziemi wśród kamieni podczas deszczu. Ziemia musi trzymać się wśród skał na tyle mocno, by wybrane przez nas rośliny bez problemu mogły zakotwiczyć w niej na stałe.

Zobacz również: Tuja ‚Danica’

Bardzo często u zboczy alpinariów formuje się tarasy. Pełnią one funkcję przeciwerozyjną, chroniąc glebę przed wypłukiwaniem. Najczęściej tarasy umacnia się dodatkowo płaskimi wapiennymi ściankami, mogącymi być doskonałymi elementami dekoracyjnymi. Kamienie układamy, podobnie jak cegły, w szachowym porządku. Każdy szereg zasypujemy ziemią i zostawiamy niewielkie szczeliny między kamieniami do sadzenia roślin. Obszar między zboczem a ścianą powinniśmy wypełnić ziemią.

Jeśli stworzyliśmy już fundamenty pod nasz skalniak, możemy go teraz obsadzić roślinami. Pamiętajmy, iż fakt, że nie znamy się na botanice niczemu nie przeszkadza. Jeśli mamy twórczy charakter i bogatą wyobraźnię stworzymy prawdziwe dzieła architektoniczne. Na skalniak wybierajmy niezbyt ekspansywne byliny – niskie i tworzące gęste poduszki.

Już od początku starajmy się zaplanować, jaką naturę chcemy naśladować. Możemy stworzyć w naszym ogrodzie miniaturę zarówno górskiego lasu, jak i alpejskiej łąki. Najpiękniej wyglądają skalniaki przypominające naturalne górskie krajobrazy. Niezwykle dekoracyjne rośliny występujące w górach są jednak bardzo wymagające w uprawie. Przywiezione z naturalnych stanowisk bardzo często nie rozmnażają się lub szybko giną. Wybierzmy, więc rośliny typowe do tego typu upraw. Znawcy twierdzą, że do alpinarium absolutnie nie pasują róże, dalie i podobne kwiaty.

Przed sadzeniem rośliny podzielmy na grupy. Dekoracyjne krzewy i miniaturowe drzewka, wiecznie zielone rośliny – najczęściej iglaki. Nieduże, lecz ciekawe rośliny sadzimy na pierwszym planie. Pamiętajmy, że najważniejsze, by wybrane przez nas rośliny ładnie komponowały się z największymi kamieniami, bądź ich grupami. Zwróćmy uwagę na czas i długość kwitnięcia roślin, kolor kwiatów oraz to, jak wyglądają na tle innych roślin i kamieni. Roślin jednego gatunku nie możemy rozrzucać po całym alpinarium, sadzimy je dużymi grupami. Nie przesadzajmy także z różnorodnością roślin.

Obsadzając ogródek warto zadbać o to, by przez jak najdłuższy okres czasu kwitły na nim jakieś rośliny. Na rabatę skalną nadają się zarówno niewielkie rośliny okrywowe, rośliny cebulowe i inne byliny, rośliny jednoroczne, a także trawy i karłowe iglaki. Do najpiękniejszych roślin skalnych należy gęsiówka kaukaska „La Fraicheur” okrywająca się na przełomie kwietnia i maja chmurką różowych i pachnących miodem kwiatów. Kwitnąc długo tworzy rozetki filcowatych liści ozdobnych wtedy, gdy kwiaty już przekwitną. Piękną kompozycję stworzymy sadząc obok siebie przepięknie pachnące goździki Alwooda. Ta skalna roślina o różowych kwiatach stworzy nam poduchy podłużnych, niebieskawych listków, ozdobne przez cały rok, a kwitnąc w maju sprawi, iż piękny zapach rozchodzić się będzie po całym ogrodzie. Równie piękne zapachy otrzymamy sadząc aromatyczne bylice. Warte polecenie są karłowa bylica Schmidta czy wyższa bylica Stellera. Wspaniałą kompozycję stworzymy sadząc obok bylicy żurawkę „Palace Purple”, o ciemnopurpurowych liściach i wspaniałych, delikatnie pachnących jasnoróżowych kwiatach. Na skalniaku w każdym stylu wspaniale prezentują się lawendy. Zwłaszcza odmiana „Rosea” o pięknym, równym, kulistym pokroju. Przepięknych kwiatów jest masa. Od nas samych zależeć będzie piękno naszego skalniaka.

Projektując nasz skalniak nie możemy zapominać o trawach. Zestawione z lawendą sesleria skalna czy strzęplicą siną stworzą nam klimat górskiego zbocza, a turzyca Buchanana posadzona obok aromatycznej macierzanki cytrynowej „Silver Queen” stworzy nam kompozycję rodem wprost z angielskich ogrodów.

Wśród najpiękniejszych roślin kwitnących wiosną możemy wyróżnić: smagliczkę, żagwin, płomyk skrzydlasty, skalnicę, zawciąg nadmorski, czosnek karatawski. Wśród roślin kwitnących latem: dzwonki karpackie, posłonki, macierzanki, rojniki i rozchodniki. Z kolei jesienią najlepiej się prezentują: piaskowce, kocimiętka, lepnica, fiołki rogate i karłowe oraz astry. Na skalniaku doskonale sprawdzą się sasanki, goździki, goryczki, głodki, skalnice, naradki, pierwiosnki górskie czy floksy szydlaste, które potrafią szybko wrastać pomiędzy kamienie. Pośród bylin możemy posadzić rośliny iglaste i liściaste. Przede wszystkim odmiany miniaturowe, wolno rosnące, lub szczepione na pniu. Na skalniaku możemy również sadzić rośliny cebulowe – krokusy, miniaturowe tulipany botaniczne i irysy.

Pamiętajmy, iż nasze alpejskie rośliny potrzebują próchnicznego, przewiewnego substratu, w którym jest niedużo substancji organicznych. Używajmy, więc mieszanki żyznej ziemi i grubego piasku, bądź żwiru. Nie używajmy za dużo nawozów: lepiej nie dokarmić, niż przekarmić; z kolei nawozów organicznych nie używamy w ogóle. Przenawożone rośliny zbyt bujnie się rozrosną, gorzej rozkwitną, stracą formę i będziemy musieli często podcinać. Możemy zastosować roztwór biohomusu – nawozu organicznego wytwarzanego przez dżdżownice.

Podlewajmy nasz skalniak w razie potrzeby, skromnymi porcjami. Nasze rośliny z pewnością przetrwają susze, zaszkodzić im może jednak zalewanie. Rośliny skalne lubią, bowiem wilgoć, ale nie znoszą wody stojącej lub długo utrzymującej się w okolicach korzeni.
Wypróbujmy każdą ewentualność, stwórzmy przedziwne kamienne zamki, obsadzajmy je pięknymi kwiatami i cieszmy oko jak najdłużej.

Sending
Ocena artykułu
0 (0 głosy)