Tynk cienkowarstwowy stanowi dziś najchętniej stosowane wykończenie elewacji. Coraz częściej w aranżacjach wykorzystuje się jednak również tynk cienkowarstwowy wewnętrzny. Główny powód jego popularności to duża dostępność na rynku budowlanym fabrycznie przygotowanych suchych mieszanek oraz łatwych i szybkich w użyciu mas tynkarskich. Ogromne znaczenie ma również wysoka jakość oraz trwałość uzyskiwanych powłok, a także niemal nieograniczone możliwości kształtowania faktury tynkowanych powierzchni. Podpowiadamy, jak zrobić zaprawę tynkarską i jakie narzędzia do tynkowania wykorzystać.
Przygotowanie podłoża pod tynk cienkowarstwowy
Niewłaściwe przygotowanie podłoża stanowi jeden z podstawowych błędów popełnianych w czasie prac tynkarskich. Tymczasem nawet najlepszej jakości tynk cienkowarstwowy zewnętrzny położony na niestarannie wyrównanym podłożu nie będzie prezentował się estetycznie. Podkład wilgotny lub co gorsza mokry doprowadza z kolei do zaburzeń w procesie wiązania spoiwa i w najlepszym przypadku powstania białych, wapiennych wykwitów czy przebarwień. Także zbyt wczesne pokrywanie materiałem świeżego, niedostatecznie związanego podłoża powoduje utratę przyczepności pomiędzy warstwami, a w konsekwencji odspajaniem się ich.
Podłoże pod tynk cienkowarstwowy musi być więc stabilne, czyste oraz suche, a także pozbawione bruzd bądź zgrubień. Należy starannie uzupełnić wszelkie ubytki, zwracając szczególną uwagę na obróbkę krawędzi i otworów po kotwach rusztowania. Minimalny okres wiązania tradycyjnego, podkładowego tynku cementowego lub cementowo-wapiennego można oszacować, przyjmując jeden dzień na każdy milimetr grubości warstwy. W przypadku ociepleń bezspoinowych podkład zbrojony siatką pokrywa się natomiast tynkiem elewacyjnym nie wcześniej niż po trzech dniach od wykonania podłoża. Powierzchnie zapylone, zakurzone lub brudne przed wykonaniem tynku należy skutecznie oczyścić, najlepiej wysokociśnieniowym strumieniem pary wodnej lub wody.
Preparaty gruntujące pod tynk cienkowarstwowy
Jeśli chcemy położyć tynk cienkowarstwowy na powierzchnię osłabioną lub osypującą się, należy wzmocnić ją najpierw gruntującym preparatem głęboko penetrującym, takim jak rozpuszczalnikowy grunt StoPrim Grundex, wzmacniający podłoże do głębokości dziesięciu milimetrów. Natomiast w przypadku zbyt wysokiej lub nierównomiernej chłonności przyda nam się grunt dyspersyjny.
Aby uniknąć szybkiego niszczenia elewacji pod wpływem wody odpryskowej w strefie przyziemia, warto zabezpieczyć podłoże cokołu poprzez zagruntowanie preparatem hydrofobizującym na bazie mikroemulsji silikonowej, takim jak na przykład StoPrim Micro.
O ile producent nie zaleca inaczej, podłoże pod tynk należy dodatkowo pokryć warstwą pośrednią, często mylnie określaną jako grunt, zwiększającą przyczepność oraz regulującą chłonność podłoża. Preparat ten dobieramy wyłącznie na podstawie zaleceń, które znajdziemy zwykle na opakowaniu bądź karcie technicznej produktu.
Jak zrobić zaprawę tynkarską?
Nieodpowiednie przygotowanie materiału, a w szczególności niedokładne jego wymieszanie może skutkować nieestetycznym wyglądem, ale także słabym wiązaniem oraz utratą spójności warstwy tynku. Złym pomysłem jest także dodawanie do przygotowywanej zaprawy lub masy tynkarskiej jakichkolwiek nieprzewidzianych przez producenta dodatków, na przykład preparatów przyspieszających lub opóźniających wiązanie albo obniżających temperaturę zamarzania wody.
Suche mieszanki tynku należy rozrabiać z czystą wodą zgodnie z instrukcją podaną na opakowaniu. Ważne, aby do kolejnych przygotowywanych partii tynku dodawać tę samą ilość wody. Gotowe masy starannie mieszamy przy użyciu wolnoobrotowego mieszadła, unikając spienienia materiału. W uzyskaniu jednorodnej konsystencji pomogą nam tak zwane mieszalniki ślimakowe.
Zwróćmy również uwagę na to, aby wszystkie wykorzystywane przez nas pojemniki czy narzędzia do tynkowania każdorazowo oczyścić przed użyciem. Warto pamiętać, że dostarczane przez producenta zaprawy oraz masy tynkarskie to produkty praktycznie gotowe do użycia, więc wszelkie dodatkowe substancje chemiczne jedynie zaburzają ich działanie. Dopuszcza się wyłącznie regulowanie konsystencji materiału poprzez dolewanie wody w ilościach określonych w karcie technicznej produktu lub etykiecie.
fot. Tynk cienkowarstwowy zewnętrzny
Jak kłaść tynk cienkowarstwowy zewnętrzny lub wewnętrzny?
Błędy popełniane podczas zacierania tynku powodują nieestetyczny wygląd elewacji, a w pewnych sytuacjach mogą nawet doprowadzić do powstania uszkodzeń. Niedostateczne ściągnięcie pacą zbyt grubej zaprawy praktycznie uniemożliwia prawidłowe zatarcie materiału, a w efekcie uzyskanie odpowiedniego wyglądu. Ponadto nadmierna ilość tynku prowadzi do powstawania tak zwanych spękań skurczowych, co skutkuje obniżeniem trwałości fasady.
Bardzo poważny, choć coraz rzadziej popełniany błąd, to również przerywanie tynkowania w trakcie pokrywania większej powierzchni. Na gotowej elewacji pozostaną wówczas wyraźne, nieestetyczne granice. Do podobnych efektów prowadzić może także niewłaściwa organizacja pracy ekipy tynkarskiej oraz brak synchronizacji pracowników na poszczególnych pomostach rusztowania.
Tynkowanie powinno się planować na pełnych powierzchniach, najlepiej na wszystkich poziomach rusztowania równocześnie. W przypadku elewacji o dużych wymiarach trzeba wyznaczyć linie styku poszczególnych pól roboczych. Tynk należy wykonywać nieprzerwanie do krawędzi budynku lub wyznaczonych wcześniej linii zmiany kolorystyki.
Podstawowe narzędzia do tynkowania to kielnie oraz pace tynkarskie ze stali kwasoodpornej. Bezpośrednio po nałożeniu warstwę wyprawy należy zacierać pacami z tworzywa sztucznego, gąbki lub filcu, w zależności od przewidzianej faktury tynku. Dla uzyskania jednolitego efektu wszyscy pracownicy powinni stosować tę samą technikę oraz narzędzia i zachować jeden kierunek zacierania.
fot. Narzędzia do tynkowania
Niestaranne wykończenie na krawędziach bądź styku elewacji z innymi elementami budynku to czynnik znacząco obniżający estetykę budynku. Powracanie do zatartego wcześniej materiału w celu dokonania poprawek tylko pogarsza sytuację, dlatego w takich miejscach tynk należy wykańczać na bieżąco, w miarę zacierania powierzchni, nie odkładając tego na później.
W trakcie wykonywania robót, elementy budynku sąsiadujące z tynkowanymi powierzchniami należy osłaniać, a w przypadku ich zabrudzenia bezzwłocznie oczyszczać nie dopuszczając do stwardnienia zaprawy. Najlepiej nadają się do tego biodegradowalne środki zmywające zanieczyszczenia organiczne.
W jakich warunkach możemy kłaść tynk cienkowarstwowy?
Wykonywanie tynków w nieodpowiednich warunkach zdarza się szczególnie w końcowym okresie sezonu budowlanego, w obliczu gwałtownego temperatur oraz wzrastającej wilgotności powietrza, a także w czasie letnich upałów. Wiązanie spoiwa tynku zostaje wtedy zwykle mocno zaburzone. Najczęstsze skutki to powstawanie białych lub jasnoszarych wykwitów i nalotów wapiennych. W przypadku zalewania przez wodę deszczową dochodzi natomiast do wypłukiwania spoiwa, a także pigmentu.
Tynk cienkowarstwowy można wykonywać w temperaturze wynoszącej od 5°C do 25°C. Nie dopuszcza się prowadzenia robót w czasie występowania opadów atmosferycznych, intensywnego wiatru, a także w przypadku, prognozowanego spadku temperatury poniżej 0°C w przeciągu doby. Należy wziąć pod uwagę, że wiązanie spoiwa ulega znacznemu osłabieniu już w temperaturze poniżej 5ºC, natomiast materiał, który zamarzł w okresie wiązania, można uważać za bezwartościowy, ponieważ zmiany objętości zaprawy lub masy tynkarskiej prowadzą najczęściej do jej mechanicznego zniszczenia. Tynk cienkowarstwowy zewnętrzny nie powinien być także wykonywany na elewacjach silnie nasłonecznionych, a w okresie pierwszych 24 godzin jego dojrzewania należy osłaniać go przed opadami atmosferycznymi.
fot. Tynk cienkowarstwowy błędy
W awaryjnych sytuacjach, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, dobre rozwiązanie to stosowanie mas oraz zapraw tynkarskich o przyspieszonym lub tak zwanym bezpiecznym wiązaniu, jak na przykład tynki akrylowe Stolit QS lub silikonowe StoSilco QS. W temperaturze +10 C i przy względnej wilgotności powietrza na poziomie 95% uzyskują one odporność na deszcz po 6 godzinach, natomiast już po upływie 4-5 godzin od nałożenia nie szkodzą im również nocne spadki temperatury.
Efektowny i łatwy w użyciu tynk cienkowarstwowy
Tynk cienkowarstwowy wewnętrzny bądź zewnętrzny to materiał stosunkowo łatwy w użyciu oraz szeroko dostępny na rynku budowlanym. Aby jednak osiągnąć oczekiwane efekty, musimy przede wszystkim dokładnie zastosować się do instrukcji dostarczonej przez producenta oraz dobrze zaplanować pracę. Warto poświęcić na to nico więcej czasu, ponieważ właściwie położony tynk cienkowarstwowy to naprawdę trwała, odporna na działanie warunków atmosferycznych ozdoba nie tylko elewacji, ale także wnętrza.
