Biura architektoniczne zasypują klientów niezliczonymi koncepcjami budowlanymi. Kluczową rolę przy wyborze projektu odgrywa układ pomieszczeń. To on wpływa na ukształtowanie elewacji i linię zabudowy. Klient nie musi bezwzględnie przystawać na proponowany układ funkcjonalny. Każdą koncepcję można korygować we współpracy z autorem projektu.
W zależność od rodzaju zmian, ich wpływu na konstrukcję i wygląd zewnętrzny budynku, kształtuje się wysokość dodatkowej dopłaty do początkowej ceny projektu. Aby uniknąć wysokich kosztów, spośród tysięcy gotowych rozwiązań, trzeba wybrać koncepcję najbardziej zbliżoną do wymarzonego układu.
Układ pomieszczeń w domu według kierunków świata
Nie ma złotego środka, który pozwolił by stworzyć idealny wariant i proporcje wnętrz. Istnieją jednak generalne zasady według których powinno się planować układ pomieszczeń w domu. Lokalizacja funkcji użytkowych według kierunków świata jest podstawą ze względu na oświetlenie pomieszczeń światłem dziennym i ogrzewanie budynku.
Ogólnie przyjęta zasada projektowania głosi, że od południa i południowego zachodu lokalizuje się pokój dzienny, tarasy, balkony loggie i wypoczynkowe strefy obejścia.
To idealne rozwiązanie dla posiadaczy działek z wejściem od strony północnej. Jeśli działka ma wjazd od południa, lub południowego zachodu i obowiązującą linię zabudowy stosunkowo blisko granicy, jest to nie możliwe. Jeżeli pozostałe warunki techniczne zabudowy nie są ściśle określone warto pomyśleć o dużym, słonecznym tarasie, skierowanym na południe, na wyższej kondygnacji. Może to być taras ogólnodostępny z części komunikacyjnej na piętrze lub intymny z wyjściem od strony sypialni.
Przyjęło się też, że na parterze urządza się kuchnię, łazienkę dla gości, gabinety, kotłownie i pomieszczenia gospodarcze. O ile w kuchni i w gabinecie powinno być okno, tak pozostałe pomieszczenia można skierować na północ i nie doświetlać światłem dziennym.
Piętro to strefa intymna niemal każdego domu. Sypialnie lokalizuje się zwykle po stronie wschodniej. Poranne słońce wpływa pozytywnie na nieprzyjemny rytuał porannego wstawania.
Komunikacja
Obecna moda kreowania przestrzeni otwartych, zwłaszcza na parterze, likwiduje prawie całkowicie korytarze. Hol, w rozumieniu węzła komunikacyjnego pomiędzy pomieszczeniami o różnym przeznaczeniu, spełnia swoją rolę na piętrze. Oddziela sypialnie domowników między sobą, od pionu komunikacyjnego z parterem, łazienki, wejścia na strych lub poddasze.
Dawniej lokalizowano szereg pomieszczeń i łączono je między sobą przejściami w jednej prostej linii. Taki układ to Amfilada. Rozwiązanie stosowano w okresie renesansu, baroku i klasycyzmu. Amfilada daje bardzo ciekawy efekt. Oś widokowa przez poszczególne przejścia zbiega się symetrycznie w jednym punkcie. Układ sił pomieszczeń planowano w sposób hierarchiczny. Najważniejsze funkcje sąsiadowały bezpośrednio z holem. Wszystkie ściany działowe posiadały przynajmniej jedną parę drzwi do pomieszczenia obok.
Tak kształtowano wnętrza w pałacach i polskich dworach, a na początku XIX i XX w. także pomieszczenia kamienic. Współczesna architektura czerpie ze starych sprawdzonych rozwiązań. Amfilady mogą być kontrastową odskocznią od systemu przestrzeni otwartych.
