fot. orzechy
Od kilku lat nasz kraj otrzymuje dopłaty do gruntów z krajów Unii europejskiej w związku z czym wzrosło zainteresowanie wysiewem i uprawą różnego rodzaju roślin. Są to zarówno rośliny gospodarskie typu: ziemniaki, buraki, fasola, itp, jak również drzewka i sady.
Szczególnie znaczące dopłaty przyznawane są rolnikom, którzy trudnią się zalesianiem terenów. Przyczyniają się oni bowiem do poprawy naszego powietrza, oraz ogólnego wizerunku terenu, który wcześniej często był ugorem.
Jednym z rodzajów możliwych plantacji jest uprawa na szeroką skalę leszczyny. Jest ona świetna zarówno na plantacje, jak i na gęste żywopłoty. Znakomicie nadaje się do ogrodów, sadów, czy działek przydrożnych. Do uprawy leszczyny najlepsze są płaskie lub łagodne wzniesienia, nieutrudniające mechaniczną uprawę i pielęgnację. Unikać należy południowych zboczy, ponieważ występujący na nich szczególny mikroklimat, może znacząco zaszkodzić uprawie.
Pod uprawę leszczyny najlepsze są obszary naszego kraju o średniej temperaturze roku osiągającej minimum 8 stopni C. Jednak w praktyce okazuje się, że istnieje wiele plantacji leszczyny, na terenach osiągających średnią temp. podczas roku 7 stopni C, są to głównie obszary lubelszczyzny oraz zamojszczyzny.
Istotniejsze jednak od średniej temperatury roku jest to, by na obszarach uprawy leszczyny nie występowały lub trwały jak najkrócej okresowe ocieplenia zdarzające się czasem w środku zimy (szczególnie w styczniu i lutym), po których następuje gwałtowny nawrót mrozów. Leszczyna jest bowiem rośliną, u której w temperaturze powyżej zera stopni może nastąpić wznowienie wzrostu przez bazie (kwiatostan męski), a gwałtowne ochłodzenie spowoduje zamarznięcie wystających nowych pędów rośliny, co z kolei przyczyni się do braku wzrostu w sezonie wiosennym. Ponadto niekorzystne są również obszary odsłoniętych wierzchołków wzgórz narażonych na silne mroźne wiatry zimą i wczesną jesienią.
W okresie silnych przymrozków leszczyna jest bardzo odporna na mróz i wytrzymuje w temperaturze osiągającej wysokość poniżej – 25 stopni C.
Leszczyna wydaje doskonałe plony na glebach żyznych, przewietrzonych, próchniczych tj. lessy, czarnoziemy, gleby brunatne, rędziny i gleby gliniasto-piaszczyste. Zdecydowanie gorzej rośnie na glebach ciężkich, podmokłych i zimnych oraz suchych, piaszczystych, żwirowatych, ubogich w próchnicę i składniki mineralne.
Leszczyna wymaga gleb o odczynie obojętnym lub zbliżonym do obojętnego (mającym ph 6,5-7,1), dlatego przed założeniem plantacji zaleca się wykonanie analizy gleby.
Grunt pod przyszłą plantację przygotowujemy w podobny sposób podobny jak pod inne rośliny sadownicze, przy czym wskazane jest, aby w sezonie poprzedzającym sadzenie leszczyny zastosować wapno magnezowe w celu zasilenia gleby. Następnie należy głęboko zaorać. W kolejnym sezonie wegetacyjnym przygotowanie gleby pod leszczynę może polegać na uprawie roślin ogrodowych na oborniku z dodatkiem nawozów mineralnych lub na uprawie mieszanki roślin motylkowych na przyoranie również z dodatkiem nawozów mineralnych. Po zbiorze roślin okopowych zalecana jest orka oraz podanie uzupełniających dawek nawozów mineralnych, a następnie bronowanie i co najmniej przez trzy tygodnie odleżenie się gleby przed sadzeniem leszczyny.
W przypadku roślin motylkowatych przed przyoraniem wałujemy rośliny w kierunku równoległym do orki, podając uzupełniające dawki nawozów mineralnych. Dawki te uzależnione są od jakości gleby i mogą wynosić w szczególności :od 50kg do 150 kg K2O oraz od 50 kg do 100 kg P2O2 na hektar. W następnej kolejności znowu ponownie bronujemy, a po upływie ok. 3 lub 4 tygodni sadzimy leszczynę. Proces sadzenia poprzedzamy wytyczeniem palikami miejsc, w których będziemy obsadzać drzewka.
Następnie wykopujemy dołki (zaprawione kompostem) o wymiarach nieco większych od systemu korzeniowego sadzonych roślin i wsadzamy je do ziemi. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na to, aby nie sadzić roślin zbyt głęboko, bo roślina wówczas zmniejsza tempo wzrostu. Niektórzy sadownicy zalecają, aby przy jesiennym terminie sadzenia utworzyć wokół posadzonej rośliny niewielki kopczyk, który ochroni szyjkę korzeniową sadzonki przed mrozem.
Najlepiej zakładać plantację leszczyny z kilku odmian, które będą się na wzajem zapylały. Sadzimy je wówczas w kolejnych rzędach, a w przypadku dużych plantacji na każdą odmianę przeznaczamy dwa sąsiadujące ze sobą rzędy.
W Polsce uprawiane odmiany leszczyny, których sadzonki są łatwo dostępne należą do grupy tzw.odmian deserowych o orzechach średniej lub znacznej wielkości. Niedostępne lub trudno dostępne są natomiast odmiany przetwórcze, czyli posiadające kuliste i stosunkowo niewielkie rozmiary orzechów. Najcenniejsze odmiany, to takie, które blanszują się w 100 %( tzn orzechy są ogrzewane w specjalnych piecach przez kilkanaście minut w temperaturze nie powodującej zmiany barwy, lecz ułatwiającej usunięcie brązowej błonki okrywającej powierzchnię). Tak wyprażone orzechy nabierają doskonałych walorów smakowych, nazywane są potocznie zblanszowanymi.
Odmiany o takich orzechach mogą być również źródłem cennego oleju, wykorzystywanego w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym oraz do celów technicznych.
