Jak rozpoznać najczęstsze choroby brzoskwini i z nimi walczyć?

Jak zapobiec chorobbie brzoskwini

Samodzielna uprawa drzewek owocowych może stanowić źródło ogromnej satysfakcji. Kwitnące w ogrodzie wyglądają naprawdę pięknie, a własnoręcznie wyhodowane owoce pachną i smakują najlepiej. Jeden z chętnie hodowanych w Polsce gatunków to brzoskwinia, która, choć lubi ciepły klimat, stosunkowo dobrze radzi sobie także z typowymi dla naszego klimatu spadkami temperatury. Niestety także niewielkich domowych sadów czy ogrodów nie omijają choroby brzoskwini, dlatego podpowiadamy, jak je rozpoznać i z nimi walczyć, a co najważniejsze zapobiegać ich pojawieniu się.

Jak zadbać o drzewko brzoskwini?

Najczęściej dotykające brzoskwinię choroby pojawiają się na skutek zakażeń bakteryjnych i grzybiczych. Nie bez znaczenia pozostaje jednak właściwa opieka i ochrona roślin, która nie tylko sprawia, że, wydają one dorodne i smaczne owoce, ale także stają się bardziej odporne na oddziaływanie ewentualnych patogenów.

Zobacz również: Rozmaryn

Drzewka te wymagają do wzrostu stosunkowo wysokiej temperatury i dużego nasłonecznienia, a także dobrej jakościowo, przepuszczalnej gleby. Co więcej, ważne jest również pH gleby, gdyż lepiej radzą sobie one w środowisku o odczynie zasadowym. Z tego względu w wielu przypadkach konieczne może okazać się wapnowanie.

Należy także pamiętać o właściwym, regularnym przycinaniu roślin, szczególnie w pierwszych latach po zasadzeniu, aby zapobiec powstaniu dysproporcji między rozmiarem korony drzewka i jego korzeni, a jednocześnie ułatwić mu prawidłowy wzrost.

Zobacz również: Ochrona i konserwacja drewna
Jak uniknąć choroby brzoskwini?

fot. Jak uniknąć choroby brzoskwini?

Brzoskwinia – choroby i sposoby zapobiegania

Choroby brzoskwini, jak już wspomniano, wywołane mogą zostać zarówno poprzez oddziaływanie bakterii, jak i grzybów czy szkodników. To bardzo ważne, aby możliwie jak najszybciej zauważyć i rozpoznać występujący problem, ponieważ jeśli na czas podejmiemy działania zapobiegające dalszemu rozwojowi choroby, w wielu przypadkach uda się wyleczyć roślinę i sprawić, że znów zacznie ona rodzić zdrowe owoce.

Rak bakteryjny brzoskwini

Chorobę tą wywołują bakterie o nazwie Pseudomonas syringae pv syringae van Hall. Atakuje ona wszystkie naziemne części rośliny. Objawia się to początkowo powstawaniem na liściach wodnistych plam, a następnie ich całkowitym skruszaniem. Na pędach wokół pąków oraz zaatakowanych gałęziach zaobserwować można nekrotyczne plamy, skorkowacenia czy zrakowacenia.  Kwiaty drzewek dotkniętych chorobą okresie kwitnienia ciemnieją, natomiast świeżo wykształcone zawiązki owoców obumierają, a następnie ulegają gniciu. Procesom związanym z obumieraniem kory oraz pączków towarzyszy często gumoza objawiająca się intensywnym wyciekiem lepkich gum roślinnych. Jest to reakcja obronna drzewka na uszkodzenie tkanek przez czynniki zewnętrzne, mająca ochronić je przed wnikaniem szkodników i patogenów. W rzeczywistości nie jest jednak na dłuższą metę korzystnym zjawiskiem i prowadzi do znacznego osłabienia rośliny .

Choć objawy, które wywołuje rak bakteryjny brzoskwini, wyglądają bardzo groźnie, przy odpowiednim, dostatecznie szybko wdrożonym leczeniu istnieje szansa na jej uratowanie. Przede wszystkim należy wyciąć porażone pędy poniżej miejsca zakażenia, a powstałe rany odpowiednio zabezpieczyć, na przykład pastą grzybobójczą Funaben 03 PA. Dobry sposób na ochronę drzewka to stosowanie w okresie nabrzmiewania pąków, kwitnienia oraz opadania liści fungicydów miedziowych typu Miedzian 50 WP lub Champion 50 WP.

Kędzierzawość liści

Kędzierzawość liści należy do najczęstszych, a zarazem najpoważniejszych chorób, jakie mogą dotknąć hodowanych przez nas drzewek. Jeden z początkowych, charakterystycznych objawów, pojawiających się zwykle wczesną wiosną, to poskręcane liście brzoskwini, przyjmujące w zmienionych chorobowo miejscach charakterystyczną ciemnoczerwoną barwę. Stają się one kruche, a jednocześnie wyraźnie grubsze. Zauważyć możemy także szary nalot, powstający na skutek wzrostu zarodników workowych grzyba Taphrina deformans, będącego przyczyną kędzierzawości.  Zimuje on na powierzchni kory oraz pąków, atakując świeżo wzrastające wczesną wiosną liście. Na skutek tego w czerwcu i na początku lipca może dojść nawet do całkowitego ich zrzucenia, a ponowny wzrost w ciągu roku bardzo często skutecznie maskuje występowanie choroby.

Czerwone plamy na liściach brzoskwini to jednak niejedyny możliwy objaw choroby. Porażeniu ulegają często również młode pędy, kwiaty oraz zawiązki owocowe, które podobnie jak liście zniekształcają się, a następnie obumierają i opadają. Zmiany pojawiają się także niekiedy na wykształconych już owocach. W takim przypadku ich tkanka zasycha oraz korkowacieje, a skórka pęka.

Kędzierzawość liści znacząco wpływa na osłabienie wzrostu drzew, pogorszenie ich kondycji czy zmniejszenie plonu, a co gorsza wyraźnie zwiększa podatność na mróz czy wystąpienie gumozy. Stosunkowo często zdarza się, że brzoskwinie zaatakowane przez chorobę kilka lat wcześniej, nie wysychają na skutek jej bezpośredniego działania, tylko z powodu przemarznięcia bądź rozwoju innych zakażeń towarzyszących kędzierzowatości.

Aby zapobiec zaatakowaniu drzewek przez bakterie, musimy pamiętać o corocznym stosowaniu właściwych środków chemicznych do ochrony roślin. W przypadku odmian mniej podatnych lub w sytuacji, gdy w zdarzały się jedynie niewielkie porażenia w latach poprzednich, jeden zabieg w okresie wczesnowiosennym może okazać się wystarczający. Ważne, aby wykonać go, zanim zaczną pękać pierwsze pąki, temperatura powinna jednak przekraczać już 6°C.  Jeśli natomiast mamy w danym sezonie do czynienia z niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi, szczególnie gdy wiosna jest wilgotna i chłodna, konieczne może okazać się powtórne użycie preparatu, także w okresie późnojesiennym.

Wczesną wiosną najlepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie fungicydów dodynowych takich jak Syllit, Carpene 65WP, Efuzin 500 SC lub tiuramowych, typu Thiuram Granulo 80 WG czy Pomarsol Forte 80 WG. Chcąc zapewnić dodatkową ochronę, warto zastosować późną jesienią fungicydy miedziowe typu Miedzian 50 WP. Należy zadbać o to, aby produkty stosowane przez oprysk dokładnie pokryły powierzchnię kory. Ograniczy to źródło infekcji na następny rok, a jednocześnie zabezpieczy rośliny przed opisanym wcześniej rakiem bakteryjnym. Trzeba także pamiętać o usunięciu zmienionych chorobowo liści oraz dostarczaniu drzewom odpowiedniej ilości wody, a także dolistnym odżywianiu ich poprzez wykonywanie oprysków ziołowych z wykorzystaniem wyciągu z mocznika, krwawnika, skrzypu bądź pokrzywy.

Leukostomoza drzew pestkowych

Wywołują ją patogeny z rodzaju Leucostoma. Do zakażenia dojść może z powodu uszkodzenia warstwy korowej, na skutek oddziaływania niskiej temperatury lub osłabienia długotrwałą suszą.

Zakażenie może rozwijać się w sposób przewlekły lub gwałtowny.

  • Ostry przebieg choroby (tzw. apopleksja) – dotyczy najczęściej roślin młodych. Charakteryzuje się bardzo szybkim więdnięciem liści oraz obumieraniem konarów i gałęzi, a w konsekwencji całego drzewka. Na powierzchni kory widoczne stają się nekrozy, spękania oraz obfita gumoza. Można zaobserwować na niej również brunatnoczerwone wybrzuszenia stanowiące skupiska zarodników konidialnych. Ich charakterystyczna barwa wynika z oddziaływania substancji toksycznych;
  •  Forma przewlekła choroby brzoskwini – może trwać kilka lat, dużo łatwiej ją leczyć, a drzewo dzięki odpowiedniej opiece ma szansę odbudować korę.
    Przede wszystkim musimy jak najszybciej wyciąć porażone konary i gałęzie, a obumierające drzewa usunąć z sadu, aby nie zagrażały zdrowym roślinom. Rany powstałe po cięciu lub na skutek uszkodzeń mechanicznych należy zabezpieczyć pastami typu Dendromal 03 PA, Funaben 03 PA, czy Nectec 03 PA, także w przypadku powstania nowych uszczerbków na przykład na skutek gradobicia. Dodatkowo, po zrzuceniu około połowowy liści oraz w czasie wybarwiania owoców, brzoskwinie opryskujemy preparatem Topsin M 500 SC.

Zgnilizna brunatna

Zgnilizna brunatna to kolejny przykład choroby brzoskwini wywoływanej na skutek zakażenia grzybiczego. Zarodniki zimują na pędach i zmumifikowanych owocach, a objawy ujawniają się wczesną wiosną Typowe oznaki to ciemnienie i obumieranie kwiatów oraz pędów. Na owocach pojawiają się charakterystyczne, brązowawe plamy gnilne stanowiące skupiska zarodników grzyba. Uszkodzone brzoskwinie przyciągają dodatkowo szkodniki, które pogarszają stan rośliny i niszczą plony.

Zakażone, zmienione pędy i inne części rośliny należy przede wszystkim usunąć, a bezpośrednio przed kwitnieniem wykonać oprysk preparatami typu Kaptan Plus lub Rovral Aqua Flo 500 S.C. Gdy sezon jest bardzo wilgotny, z występującymi długotrwale opadami deszczu, warto powtórzyć zabieg ochronny na przełomie maja i czerwca, a następnie około cztery tygodnie przed zbiorem owoców. Pomocne mogą okazać się również odżywcze opryski wyciągiem z krwawnika i skrzypu.

Dziurkowatość liści drzew pestkowych

Objawia się występowaniem drobnych, brunatnych plamek na liściach drzew owocowych. Wraz z rozwojem choroby dochodzi w tych miejscach do obumarcia tkanki roślinnej, co prowadzi do jej wysuszenia. Silne porażenie może stać się przyczyną obumierania całych liści. Zaburzenie to wywołują grzyby zimujące na powierzchni pędów, najczęściej Clasterosporium carpophilum. Skuteczna metoda ochrony drzewek to opryski fungicydami miedziowymi, na przykład Miedzianem 50 WP, wykonywane w fazie nabrzmiewania pąków.

Środek na choroby brzoskwini

fot. Środek na choroby brzoskwini

Mączniak prawdziwy

Kolejna choroba brzoskwini wywoływana przez zarodniki grzybów przenoszone z wiatrem bądź deszczem. Do najczęstszych objawów zaliczyć można pojawiające się na skórce owoców szarawe plamy, zmieniające z czasem barwę na brązową oraz biały, puszysty nalot na liściach, które mogą z czasem przebarwiać się na czerwono, najczęściej jednak żółkną one i przedwcześnie opadają.

W amatorskiej uprawie zaleca się przede wszystkim wycinanie porażonych pędów w czasie zimowego cięcia oraz w sezonie wegetacyjnym. Przy dużym nasileniu objawów chorobowych warto jednak zdecydować się na zastosowanie fungicydów, takich jak Siarkol Extra 80 EC, bądź Topsin M 500 SC. Opryski należy rozpocząć w fazie różowego pąka, a w razie konieczności powtórzyć je w czasie kwitnienia i po nim, aż do końca czerwca.

Czy można uniknąć choroby brzoskwini?

Choć znamy już przyczyny większości najpowszechniejszych chorób i mamy środki do ich zwalczania, nadal w wielu przypadkach nie kończy się to sukcesem Co więcej, tego typu problemy przytrafiają się  nie tylko w zaniedbanych sadach i ogrodach. Decydując się na amatorską uprawę, warto więc wybrać odmiany łatwiejsze w hodowli i bardziej odporne na zakażenia.

Jednak bez względu na to, na jakie drzewko się zdecydujemy, ważne jest rozpoznawanie wczesnych symptomów choroby oraz właściwa pielęgnacja roślin, a także wdrożenie działań zaradczych. Odpowiednio odżywione i otoczone troską drzewka będą dużo bardziej odporne na oddziaływanie patogenów i niesprzyjających czynników zewnętrznych oraz odwdzięczą się nam, rodząc dorodne i smaczne owoce.

Sending
Ocena artykułu
5 (5 głosy)