Spoiwa budowlane to mieszanki wiążące, które służą m.in. do przygotowania betonów, zapraw, materiałów ściennych i wykończeniowych. Można podzielić je na spoiwa mineralne oraz organiczne.
Spoiwa budowlane – klasyfikacja
Podział spoiw budowlanych przeprowadza się na podstawie sposobu twardnienia:
Spoiwa hydrauliczne
Twardnieją dzięki reakcjom chemicznym z wodą zarobową. Proces wiązania i twardnienia zachodzi podczas hydratacji. Spoiwo hydrauliczne charakteryzuje wytrzymałość oraz trwałość nawet pod wodą. Zaliczane są do nich:
- cement powszechnego użytku
- wapno hydrauliczne, cement romański
- cement murarski.
Spoiwa powietrzne
Po zarobieniu wodą osiągają wytrzymałość jedynie na powietrzu. Przy działaniu wody tracą swoją spoistość i mięknąc, ulegają zniszczeniu. Najpopularniejsze spoiwa powietrzne to:
- wapno budowlane (podstawowym składnikiem jest wodorotlenek wapnia)
- spoiwa gipsowe (gips budowlany, gips szpachlowy, tynki gipsowe, klej gipsowy)
- spoiwa anhydrytowe.
Spoiwo budowlane – Cement
Do spoiw hydraulicznych należy popularny cement. Otrzymuje się go po zmieleniu klinkieru cementowego z 5% dodatkiem kamienia gipsowego. Pozostałe dodatki to inne surowce do 55% wielkości wagowej. Regulatorem wiązania jest kamień gipsowy. Główny składnik cementu to klinkier cementowy, który powstaje w wyniku spalania mieszanki wapieni i glinokrzemianów w temperaturze ok. 1450 stopni. Mieszankę po paleniu mieli się na drobny proszek.
fot. Spoiwa budowlane
Dobór cementu powinien się odbywać ze względu na klasę wytrzymałości na ściskanie zastygniętej masy (po 28 dniach). Poszczególne klasy cementu dają różnej klasy beton o innej wytrzymałości na ściskanie.
Spoiwo budowlane – Wapno
Wapno należy do spoiw powietrznych (spoiw wapiennych). Głównymi składnikami są tlenki i wodorotlenki wapnia z niewielkimi domieszkami. Przeważnie nie stosuje się go jako samodzielnego spoiwa, raczej jest to dodatek do innych spoiw, np. cementu, gipsu, do sporządzania zapraw murarskich i tynkarskich. Wapno sprawia, że zaprawa staje się bardziej plastyczna i nie rozwarstwia się.
fot. Wapno jako spoiwo budowlane
Spoiwo budowlane – Gips
Gips to półwodny siarczan wapnia, który ulega twardnieniu w wyniku uwodnienia proszku gipsowego. Ten szybko twardniejący materiał niechętnie stosuje się na dużych powierzchniach.
Anhydryt to jedna z odmian gipsu. Zastygnięty anhydryt jest łatwiejszy do obróbki i oszlifowania. Wykorzystuje się go do przygotowania mieszanek gładzi tynkarskich. Twardnienie gipsu następuje na skutek reakcji z wodą.
Przeznaczenie spoiw budowlanych
Spoiwa wapienne stosowane są do:
- budowy murów z naprężeniem do 0,6 MPa,
- zapraw w miejscach o ograniczonej wilgoci i dostatecznym dopływie dwutlenku węgla,
- wypraw budynków,
- jako dodatek do cementu przy produkcji pustaków oraz bloków ściennych,
- do produkcji wyrobów z autoklawizowanych betonów komórkowych oraz cegieł wapienno-piaskowych,
- jako dodatek do zapraw cementowych.
Spoiwa gipsowe stosowane są przy:
- bezpośrednim stosowaniu na budowie
- przetwarzaniu na:
- zaprawy gipsowe,
- spoiwo do podkładów gipsowych,
- wyroby sypkie (np. kleje),
- płyty (gipsowe, warstwowe gipsowo-kartonowe, gipsowo-kartonowe, a także do robót wykończeniowych).
